Balıkesir – Sındırgı ve Simav hattında son aylarda meydana gelen depremler, Balıkesir’in büyük bir sarsıntıya ne kadar hazır olduğu sorusunu yeniden gündeme taşıdı. Uzman raporları, kentin hem aktif fay hatları hem de riskli bina stoğu nedeniyle kritik bir eşikte olduğunu ortaya koyuyor.
Sındırgı 6,1 Depremi ve Artçı Dizisi
10 Ağustos 2025’te Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde meydana gelen 6,1 büyüklüğündeki deprem, 1 kişinin ölümüne, 50’den fazla yaralanmaya ve birçok binanın hasar almasına yol açtı.
Deprem sonrası bölgede 4.0’ın üzerinde 19 artçı kaydedildi. 7 Eylül’de gerçekleşen 4,9 büyüklüğündeki sarsıntı, en güçlü artçı olarak öne çıktı.
Bazı uzmanlar, bu dizinin fay hattının hâlâ tam kırılmadığını ve gerilimin önemli ölçüde devam ettiğini işaret ediyor.
Simav ve Fay Hatları: Zincirin Kopmayan Halkası
Balıkesir, Türkiye’nin en karmaşık fay ağlarından birinin üzerinde yer alıyor. Simav Fay Zonu batıdan doğuya Sındırgı, Çaysimav ve Şaphane segmentleriyle uzanırken, şehri kuzeyden Yenice–Gönen, doğudan ise Manyas fayları çevreliyor.
Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, Sındırgı depreminin daha geniş bir jeolojik sistemin parçası olduğunu, bazı kesimlerde “yırtılmamış bölgelerin bulunduğunu” belirterek riskin sürdüğüne dikkat çekti.
Ağustos–Eylül Deprem Tablosu
10 Ağustos: Sındırgı merkezli 6,1
16 Ağustos: Sındırgı’da 4,0
24 Ağustos: 4,8 büyüklüğünde artçı
27 Ağustos: 4,4 büyüklüğünde sarsıntı
7 Eylül: 4,9 büyüklüğünde en güçlü artçı
28 Eylül: Manisa/Demirci’de 5,2 (Balıkesir’e 34 km mesafede)
Manisa/Demirci’deki 5,2’lik deprem de Balıkesir’e yakın segmentlerde gerilimin sürdüğünü ve zincir boyunca hareketliliğin devam ettiğini gösterdi.
Gökçeyazı Fayı: 2000 Yıldır Sessiz
Bilim insanlarının en çok dikkat çektiği faylardan biri Gökçeyazı Segmenti. Prof. Dr. Naci Görür, bu fayın yaklaşık 2 bin yıldır deprem üretmediğini ve bu uzun sessizliğin bir sismik boşluk anlamına gelebileceğini belirtti.
Görür’e göre bu durum, fay hattında ciddi enerji birikmiş olabileceğini ve gelecekte güçlü bir sarsıntı üretebileceğini gösteriyor. Olası bir kırılımda yalnızca kırsal ilçeler değil, Balıkesir şehir merkezi de doğrudan etkilenebilir.
Karesi Belediyesi’nin Sakınım Bandı Raporu
Yerel yönetimler son depremlerden önce harekete geçmişti. Karesi Belediyesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi ile yaptığı protokol kapsamında Prof. Dr. Hasan Sözbilir ve Dr. Öğr. Üyesi Özkan Behçet Özdağ tarafından hazırlanan “Balıkesir Fayı (Gökçeyazı Segmenti) Sakınım Bandı” raporunu 28 Mayıs 2025’te kamuoyuna duyurdu.
Raporda, fay boyunca belirlenen sakınım bandı ve yüzey faylanması tehlikesi ele alındı. Çalışma Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na sunuldu. Belediye yetkilileri, “fay üzerinde kalan yapı stoğu ve toplanma alanlarıyla ilgili çalışmaların sürdüğünü” açıkladı.
Riskli Bina Stoğu ve Toplanma Alanları
Raporlara göre Balıkesir’in en büyük sorunlarından biri, 2000 yılı öncesinde inşa edilen yapılar. Bu yapılar güncel yönetmeliklere uymadığı için olası bir büyük depremde yüksek risk altında. Ayrıca şehirdeki toplanma alanlarının kapasitesi de yetersiz. Özellikle merkez ilçelerde sıkışık yapılaşma, acil tahliye ve toplanma süreçlerini zorlaştırabilir.
Hazırlık Var Ama Yetersiz
AFAD ve belediyeler, olası bir deprem senaryosu için planlar hazırlıyor. Ancak altyapı kırılganlıkları, kırsal bölgelerde afet lojistiğinin sınırlı olması ve dönüşüm projelerinin yavaş ilerlemesi tabloyu kaygı verici hale getiriyor.
Uzmanlar, kısa vadede acil eylem planlarının güçlendirilmesini, uzun vadede ise yapıların hızla yenilenmesini zorunlu görüyor.
Balıkesir’i Neler Bekliyor?
Uzman raporlarına göre, bölgede meydana gelebilecek büyük bir deprem, Balıkesir’de hem şehir merkezinde hem de kırsal ilçelerde ciddi yıkıma yol açabilir. Özellikle Sındırgı, Bigadiç, İvrindi hattı ve Balıkesir il merkezi, riskin en yüksek olduğu bölgeler arasında değerlendiriliyor.
Jeologların ortak görüşü net: “Depremi engelleyemeyiz ama hazırlıklı olabiliriz.”
