Dünyada çevre temizliği konusunda ilginç ve yenilikçi yöntemler geliştirilmeye devam ediyor. Son olarak İsveç’te başlatılan ve büyük ilgi gören bir uygulama, kargaların sigara izmaritlerini toplayarak karşılığında yiyecek aldığı bir sistemi gündeme taşıdı. “Doğanın temizlik görevlisi” olarak bilinen kargaların zekâsını çevre yararına kullanan bu yöntem, kısa sürede birçok ülkenin dikkatini çekti. Peki Türkiye’de de benzer bir sistem uygulanabilir mi?
İsveç’in Yeni Çevre Dostu Projesi: Kargalara Görev, Çevreye Temizlik
İsveç’te geliştirilen özel bir cihaz, kargaların yere atılan sigara izmaritlerini alarak makineye atması üzerine karşılığında yiyecek veriyor. Bu sistem yalnızca sokaklardaki izmarit kirliliğini azaltmakla kalmıyor, aynı zamanda temizlik maliyetlerini de ciddi oranda düşürüyor.
Kargalar, dünyadaki en zeki hayvanlardan biri olarak biliniyor. Yapılan araştırmalar, bu kuşların alet kullanabildiğini, problem çözme becerilerinin yüksek olduğunu ve insan yüzlerini bile hafızalarında tutabildiklerini ortaya koyuyor. İsveç’te geliştirilen makine de tam olarak bu yeteneklerden yararlanıyor.
Türkiye’nin İzmarit Sorunu: Çözüm İçin Yeni Fikirler Şart
Türkiye’de özellikle büyükşehirlerde sokak kirliliğinin en büyük sebeplerinden biri sigara izmariti. Cadde ve sokaklarda yere atılan milyonlarca izmarit hem çevreye zarar veriyor hem de belediyelerin temizlik maliyetini artırıyor.
Balıkesir, İstanbul, İzmir, Ankara gibi şehirlerde sık sık gündeme gelen “izmarit kirliliği” sorunu için bugüne kadar çeşitli farkındalık kampanyaları yapılsa da sorun tam anlamıyla çözülemedi. Özellikle sahiller, parklar, toplu taşıma durakları ve yürüyüş yollarında izmarit yoğunluğu oldukça dikkat çekiyor.
Tam da bu noktada İsveç’teki uygulama, Türkiye için ilham niteliğinde olabilir.
Bu Sistem Türkiye’de Uygulanabilir mi?
Uzmanlara göre böyle bir sistemin Türkiye’de uygulanması mümkün. Özellikle çevre duyarlılığı yüksek belediyeler bu işin öncüsü olabilir.
Peki Türkiye’de uygulanması durumunda ne sağlanır?
Sokak temizliği hızlanır ve maliyet düşer.
Kargaların doğal zekâsından yararlanılır.
İzmarit atma alışkanlığı konusunda toplumsal farkındalık artar.
Hayvanlarla uyumlu bir çevre politikası oluşturulur.
İzmaritlerin çevreye etkisi de oldukça ciddi. Toprakta 12 yıla kadar çözünmeyen bu atıklar, içerdikleri kimyasallar nedeniyle çevre sağlığı açısından büyük tehlike yaratıyor.
Belediyelerin Atabileceği Adımlar
Türkiye’de özellikle Balıkesir, Eskişehir, İzmir, Antalya gibi çevre bilinci yüksek şehirlerde bu sistemin hızla yaygınlaşması mümkün.
Belediyeler şu adımları izleyebilir:
Pilot bölgeler seçilebilir. Örneğin bir park, sahil ya da meydan.
Karga besleme cihazları kurulabilir. İsveç’teki modele benzer şekilde izmarit atan kargaya yiyecek veren makineler üretilebilir.
Çevreci STK’larla iş birliği yapılabilir. Proje hem eğitim hem tanıtım açısından desteklenebilir.
Halk bilgilendirilebilir. “İzmariti yere atma, kargalar toplamasın” gibi kampanyalar düzenlenebilir.
Temizlik verileri raporlanabilir. Sistem sayesinde izmarit yoğunluğu ve temizlik maliyetleri karşılaştırılabilir.
Türkiye’deki Kargalar Bu İşe Uygun mu?
Türkiye’de şehir kargaları, İsveç’teki akrabaları kadar zeki ve öğrenmeye yatkın. Çöpleri karıştırmaları, yiyecek kaynaklarını hızla kavramaları ve insan davranışlarını analiz edebilmeleri, bu tür bir projeye kolayca adapte olabileceklerini gösteriyor.
Uzmanlar, Türkiye’deki kargaların da izmariti makineye atmayı hızla öğrenebileceğini ve hatta sistemin kısa sürede verimli çalışacağını düşünüyor.
Neden Olmasın?
İsveç’in kargaları kullanarak sokak temizliğini destekleyen bu yaratıcı çözümü, Türkiye’de de uygulanabilecek bir model olarak öne çıkıyor. Hem çevreye duyarlı bir yaklaşım sunuyor hem de temizlik maliyetlerini düşürüyor. Üstelik hayvanlarla uyumlu bir çevre politikası oluşturarak doğayla birlikte yaşamanın önemini vurguluyor.
Türkiye’deki belediyeler, bu yenilikçi fikre bir şans verirse, sokaklarda izmarit kirliliği önemli ölçüde azalabilir.
Soru şu: Türkiye’de kargalar temizlik gönüllüsü olur mu? Belki de denemeden bilemeyiz.
