Değişen mevsim normalleri, Türkiye’nin ekosistemini değiştiriyor. Uzmanlar artık açıkça uyarıyor: Artık daha sıcak geçen yıllar ve yumuşayan kışlar, tropikal kökenli sivrisinek türlerinin ülkemizde kalıcı koloniler kurmasına yol açıyor.
Dünya genelinde hız kazanan iklim krizi sadece termometreleri değil, halk sağlığını doğrudan tehdit eden biyolojik dengeleri de altüst ediyor. Son bilimsel çalışmalar gösteriyor ki Türkiye, eskiden yalnızca tropik iklimlerde yaşayan “istilacı” sivrisinek türleri için giderek daha uygun bir yuva hâline geliyor.
İklim Değişiyor, Tehlike Kuzeye İlerliyor
Eskiden yalnızca Afrika, Güney Asya ve Latin Amerika’nın sıcak kuşaklarında görülen iki tehlikeli tür artık bizde:
- Asya Kaplan Sivrisineği (Aedes albopictus) Bugün Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz kıyılarında yerleşik popülasyonlar oluşturdu. Trabzon’dan Tekirdağ’a, Bodrum’dan Samsun’a kadar her yerde tespit ediliyor.
- Sarı Humma Sivrisineği (Aedes aegypti) Henüz sınırlı sayıda olsa da Muğla, Antalya ve İzmir’in bazı ilçelerinde bireyler yakalandı. İklim böyle devam ederse kalıcı hale gelmesi tehlikesi söz konusu.
Kış sıcaklıklarının 10-15 °C’nin altına nadiren düşmesi, bu türlerin larvalarının kışı canlı geçirmesini ve ilkbaharda patlama yapmasını sağlıyor.
Sadece Kaşıntı Değil, Gerçek Hastalık Riski
Bu sivrisinekler yerli türlerden çok daha agresif ısırıyor ve şu ciddi virüsleri taşıyabiliyor:
- Dang Humması (Dengue)
- Zika Virüsü
- Chikungunya
- Batı Nil Virüsü
Türkiye’de son yıllarda Batı Nil Virüsü vakaları rapor edildi; 2024’te laboratuvarca doğrulanmış vakalar bildirildi.
Durgun Sular, Sivrisinek Fabrikaları
Belediyelerin ilaçlaması tek başına yetmiyor. En etkili mücadele evimizin 10 metre çevresinde başlıyor:
- Saksı altlıklarını boşaltın
- Kullanılmayan kovaları ters çevirin
- Eski lastik, bidon, varil gibi eşyalarda su birikmesine izin vermeyin
- Süs havuzlarını ya balıkla doldurun ya da haftada bir tamamen boşaltın
- Akşam saatlerinde uzun kollu kıyafet ve sinek kovucu kullanın (Mutlaka Ürün Talimatlarına/Etiketlerine Dikkat Edin!)
Ufak su birikintilerinde bile binlerce larva üreyebiliyor. Su bırakmazsak sivrisinek üretemiyor.
