Az ye az uyu az iç
Ten mezbelesinden geç
Dil gülşenine gel göç
Mevlâ görelim n'eyler
N'eylerse güzel eyler
Hak dostları, KİLLETÜ TAAM, KILLETÜ MENAM ve KILLETÜ KELAM yani az yiyin, az uyuyun, az konuşun diyerek bizlere hem dünya hem ahiret’te rahat etmenin formülünü vermişlerdir. İnsan elbette ki yaşamını sürdürmek için bu üç nimete de muhtaçtır. Çok fazla aç ve uykusuz kalmak kişiyi güçten düşürerek ibadet etmesine ve günlük maişetini kazanmak için çalışmasına engel olur. Çok fazla yemekte kişiyi rehavete sürükleyerek yapması lazım olan işlerden uzaklaştırır. Dinimiz ve Resulullah’ın sünneti bizlere itidalli olmayı tavsiye etmiştir. Orta yol en güzel yoldur.
AZ YEMEK
Muzaffer Ozak Hazretleri der ki: Helâl bir yiyecek dahî eğer haddinden fazla yenirse harâm olur. Yenilecek şeyin helâl olması demek, hadsiz-hududsuz yenilebilir demek değildir. Helâlin sınırı doyana kadardır, doydukdan sonra yemek harâm olur. Bunun hikmeti şudur, ihtiyaçtan fazla yemek evvela israf olur, israf ise haramdır. Ayrıca da kişinin sağlığının bozulmasına sebebiyet verdiğini bugün bilim insanları da söylemektedir.
Bir diğer sebep ise çok yemek kalbi katılaştırır. Açlık ise nefsin giriş yollarını azaltmak onu etkisiz duruma düşürmeye yardımcıdır. Nitekim Hadis-i Şerif’te: “Şeytan Ademoğlunun damarlarında dolaşır. Öyleyse siz açlık ve susuzlukla onun dolaşma alanlarını daraltınız” buyrulmuştur.
Açlık kalbi aydınlatır ve huzur verir. Huzurlu bir kalb fani olandan gözünü gönlünü çekerek baki olana yönelir. Yaptığı ibadetten zevk alır, yönünü ahirete çevirerek yok olacak şeylerin peşinden koşmaz. Bu huzuru kısmen de olsa Ramazan ayında oruç tutarken hepimiz tecrübe ediyoruz.
AZ UYUMAK
Hz.Mevlana Mesnevi’de “Sen bedenini yağlı ballı yemeklerle besledikçe, asıl varlığın olan, seni diri tutan rûhunu asla güçlü bulamazsın” der. Aslında hepsi birbiriyle bağlantılıdır. Az yemek az uykuya, az uyku da az konuşmaya sebebiyet verir.
Allahü Teala Nebe Suresi 9. ayette: “Size uykuyu bir dinlenme yaptık” buyurarak bize uykunun bir nimet olduğunu bildirmiştir. Fakat her şeyde olduğu gibi uykuda da ölçülü olmak lazımdır. Çok uyku gaflete sebep olarak ruhumuzu hastalandırır. Hasta bir ruh hakikatleri göremez. Şeytan ve nefsinin kölesi olup çıkar.
AZ KONUŞMAK
Çok ve gereksiz konuşan insanlardan hiç kimse haz almaz. İnsan bir konuşma ile saygınlık elde edeceği gibi bir konuşmayla da rezil rüsva olabilir. Çok laf yalansız olmaz derler. Sadece dikkat çekmek için konuşan insanların lafa yalan karıştırdıklarına şahit olmuşsunuzdur.
Az konuşmak insanı tefekkür etmeye yöneltir. Akıl durur ve adeta kalb konuşmaya başlar. Ayrıca Az konuşmak selamette olmaya sebeptir. Resulullah (sav) bir Hadis-i Şerif’te: “Kim selamete ulaşmak istiyorsa, sükuta yapışsın” buyurmuştur.
Kulun dili iyi olmadıkça kalbi de iyi olmaz. Dilde ne varsa kalpte de o vardır. Büyüklerin bunu anlatan güzel bir sözü vardır, Derviş’in zikri neyse fikri de o dur. Kişi en çok neyi anıyorsa kalbinde en çok yer eden şey odur. O vakit hepimize düşen az yemek, az uyumak, az konuşmaktır.
Baki selamlar...
