“Büyük ve cüsseli, ulu ve yüce olmak” anlamındaki ‘kiber’ kökünden türeyen El-Mütekebbir; “Büyük, ulu” manasına gelir.
El-Mütekebbir, Kur’an-ı Kerim’de bir ayette Allah’ın zatına ait bir isim olarak gelmiş, diğer yaklaşık on sekiz ayette “Büyük, yüce” anlamına gelen ‘Kebir’ şeklinde geçmektedir.
Haşr Suresi 23’ncü ayette, “O, öyle Allah'tır ki, kendisinden başka hiçbir tanrı yoktur. O, mülkün sahibidir, eksiklikten münezzehtir, selâmet verendir, emniyete kavuşturandır, gözetip koruyandır, üstündür, istediğini zorla yaptıran, büyüklükte eşi olmayandır (El-Mütekebbir). Allah, müşriklerin ortak koştukları şeylerden münezzehtir” buyurulur.
Alimler, El-Mütekebbir esmasının “İnsanın kendisinde bulunmayan bir niteliği varmış gibi göstermesi” şeklinde bir özellik taşıdığını belirtir.
Ebû Bekir İbnü’l-Arabî, El-Mütekebbir esmasına “Kendini büyük ve azametli, başkalarını ise hakir gören” anlamını vermiştir.
Gazzali, kullara yakışan büyüklenmenin, manevi hayatlarını olumsuz yönde etkileyebilecek her türlü dünyevi nimeti hakir görüp bunlara tenezzül etmemekten ibaret olduğunu söyler.
Kibirlenmenin, eşi ve benzerinin bulunmadığını iddia etmenin hakikatten ve erdemden uzak bir davranış olduğu şüphesizdir. Çünkü her varlık, sahip olduğu imkânlara kendisinden değil yaratıcının lutfu sayesinde nâil olmuştur ve her yaratılmışın üstünde başka yaratılmışlar vardır.
Nihayet bütün izzet, şeref ve yüceliklere bizâtihi sahip bulunan Allah yegâne yüce varlıktır.
O’nun kendi yüceliğini ifade etmesi hem gerçeğe uygundur hem de bütün yaratılmışların hakiki konumunu belirlemektedir.
Bu surette kibirlenmek ve bulunduğu konumda tek olduğunu iddia etmek hakikati bilmemektir. Çünkü neye ulaşırsak ulaşalım, hangi başarı, hangi mülk, hangi rızık olursa olsun bunların hepsinin sahibi Allah’tır.
Biz; çabalayan, Allah’ın lütfuna mazhar olmak için dua eden kullarız...
Allah, yeryüzünde kibirlenerek yürüyenlerden bahsederken onların El-Mütekebbir olan yaradana karşı kibirlendiklerini ve bu durumda hayvanlar gibi değil de “esfel-i safilin” yani hayvandan da aşağı olarak tanımlandıklarını belirtir. Çünkü hayvanlar da Allah’ı zikretmekte olan ona boyun eğen varlıklardır.
Yani yeryüzüne halife olarak gönderilen varlık olan insan, hadsizleşerek büyüklendiğinde hayvandan da aşağı olarak tanımlanmaktadır.
Allah, bizleri verdiği nimetlere her zaman şükreden, büyüklenmeyen, tevazu sahibi, boyun eğen ve El-Mütekebbir olan yaradana hakkıyla iman etmiş kullardan eylesin.
El-Mütekebbir esmasının Ebced değeri ve zikir sayısı: 662
Günü: Perşembe
Vakti: Müşteri (Sabah güneş doğarken ve ikindi namazı sonrası. Gece okumalarında tam gece yarısı)
Sırrın sahibine emanet olun…
