Tıp dilinde ‘Atlas’ olarak adlandırılan 1. boyun omuru; çevresindeki kas sistemi ile birlikte başı taşır. Bu kemiğin iki yan çıkıntısı vardır. Bu çıkıntılar, üstten kafatası kemiği, alttan da ikinci boyun omuru (axis) ile eklemleşmiştir. Yan çıkıntılarının her birinde birer delik vardır ve içinden beyincik, omurilik soğanı ve arka beyine giden atardamarlar geçer. 2. boyun omuru ve çevresindeki kaslar ve buna bağlı kapsüler, bağ aparatı ile birlikte bağımsız bir sistemi oluşturur. Bu bölüm alan başına en yüksek sayıda reseptöre (alıcı) sahiptir. Üst servikal omurgadaki sensörler, denge organı ve beyindeki kaba ve ince motor becerilerden sorumlu belirli merkezlerle doğrudan bağlantılıdır. Yani sahip olduğu konum itibariyle beyin ve omuriliği koruyan kafatası-omurga hattının geçiş noktasında önemli bir kemiktir. Ayrıca, hareket sisteminden ağrıyı algılamaya hizmet eden beyin bölgelerine bağlantılar vardır. Bu ilişkiler nedeniyle, atlasın yanlış hizalanması çeşitli semptomlara yol açabilir. Atlas yanlış hizalanırsa, beynin yanlış sinyaller aldığı anlamına gelir, bu da vücudun yanlış bir cevap vermesine sebep olur.
Yapılan araştırmalar, bazı hastalarda atlas omurunun anatomik pozisyonunda hafif bir kayma bulunduğunu göstermektedir. Bu durum bazen kişilerde birtakım şikayet ve semptomlara yol açabilmektedir. Hastaların fizik muayenesinde bu nedenle atlas omuru pozisyonu muayenesinin de ihmal edilmemesi gerekmektedir. Çünkü atlas kemiği doğru pozisyonda olmadığında özellikle üst boyun, kafa arkası, baş, omuz, sırt ağrısı ve tutuklukları, boyun hareketlerinde kısıtlılıkların yanı sıra bel ağrıları, sakroiliak eklem fonksiyon bozuklukları ve hatta buna bağlı bacak uzunluklarında eşitsizlikler görülebilmektedir. Omurganın herhangi bir yerindeki dengesizlik, zincir reaksiyon oluşturarak ilgisizmiş gibi görünen farklı yerleri de etkileyebilmektedir. Bu rahatsızlık; skolyoz, bel-boyun fıtığı ve omurlarda kaymaların oluşumunu tetikleyebilir. Ayrıca atlas kemiğinin yanlış pozisyonda bulunması sadece omurga rahatsızlıklarına değil bazen de baş dönmesi, baş ağrısı, migren, kulak çınlaması, işitme sorunları, denge problemleri, güçsüzlük, yorgunluk, konsantrasyon bozukluğu, depresyon, uykusuzluk, bağışıklık sistemi sorunları, fibromiyalji, yutma güçlüğü, nefes darlığı gibi şikayetlere de yol açabilmektedir.
Boyundaki yanlış hizalamalara birkaç şey neden olabilir. Doğum sırasında bebeğin kafasının bükülmesi ve çekilmesi yaygın olduğu için, doğum süreci bu durumu tetikleyebilir. Boyun incinmesi veya spor yaralanması gibi boyun yaralanmaları, servikal omurgada yanlış hizalamalara neden olabilir. Tekrarlayan travma da bu yanlış hizalamalara neden olabilir. Kötü duruş, başı belirli bir şekilde tutmak, ekranlara ve cihazlara çok sık bakmak, tuhaf pozisyonlarda uyumak ve daha fazlası bu problemin gelişmesine neden olabilir. Tüm bu nedenler, servikal omurgada yanlış hizalamalara neden olabilir ve bir dizi sağlık sorununa yol açabilir.
Yanlış hizalanmanın etkileri hemen görülebilir veya uzun vadede karşımıza çıkabilir. Bazı insanlar bir yaralanma veya tekrarlayan travmayı sürdürdükten hemen sonra ağrı veya rahatsızlık hissederken, diğerleri boyunlarının hizasız olduğunu fark etmeden onlarca yıl geçirirler.
Detaylı fizik muayeneden sonra tanı için görüntüleme yöntemleri tercih edilir. Amacımız, manuel terapi ile atlas kemiğini yerine oturtmak ve oluşan rahatsızlıkları gidermektir. Yanlış hizalanmanın yönünü, miktarını saptamak ve doğru düzeltme tekniğini belirlemek esastır. Değerlendirme sonrasında uygun pozisyon ve teknik ile düzeltme gerçekleştirilir. İşlemi gerçekleştirecek uzmanın bu bölgeye hakim olması ve deneyimli olması son derece önemlidir.
