Gelenek kavramının çoğu zaman geleneksellik kavramı ile karşılaştırıldığı görülmektedir. Gelenek, folklorün bir kavramı olup bir süreci ifade eder. Geleneksellik ise belli bir tarih derinliğine sahip olan ancak başlangıç olarak bilinen bir zaman derinliğine inen, bireysel yaratmalarında kapsamında yer aldığı, belli nitelikleri taşıyan ürünler için, kültürün her alanında kullanılan bir kavramdır. Gelenek bir biçimken, geleneksel bir özü niteler. Bu nedenle gelenek folklorün, geleneksel ise kültürün her alanının içinde yer alır. Onun için folklor ve halkoyunları otantik bir kökene sahiptir. Bir halkoyununun otantik olabilmesi için, tarihindeki derinliğine göre bütün geleneksel yapısını korumuş olması gerekmektedir. Hiç bir dış etkene uğramaması gerekmektedir. Bir halkoyununun otantik ve geleneksel bir oyun olabilmesi için "zamanda derinlik, mekanda genişlik "kavram şartlarına uygun olması gerekmektedir. Yani zamanda derinlik derken, geçmiş yüzyıllardan günümüze kadar geleneksel yapısını koruyarak gelmiş olması, mekanda genişlik derken de ,o oyunun bulunduğu coğrafyadaki çeşitlemelerinin bulunması ve buradan yola çıkarak otantik geleneksel bir oyun durumuna getirilmiş olması gerekmektedir. Tarihsel süreçte kuşaktan kuşağa aktarılarak, nesiller arası ortak bir ürün niteliğine sahip olmalıdır. Bir halkoyunu öğretilirken bu olmazsa olmaz geleneksel otantik değerlere uyulmadan icra edilip öğretiliyorsa, eğitmenlerin kendi yetersiz bilgi birikimlerine ve amaçlarına, çıkarlarına göre yanlış öğretiliyorsa, buna bir halkoyunu denilmeyeceğini bilmeliyiz. İşte tam bu olaya da halkoyunlarındaki yozlaşmalar diyebiliriz.
Yozlaşma nedir dostlar?
Doğasında ki iyi, sağlam, köklü nitelikleri sonradan yitirmek, bir şeyi manevi niteliklerinden uzaklaştırmaktır. Peki kültürümüzün en önemli kollarından biri olan halkoyunlarının yozlaşmasındaki en önemli baş rol oyuncu kimdir sizce? tabiki halkoyunlarını aktaran, öğreten eğitmendir. Halkoyunları eğitmenliği bu alanın çok önemli bir olgusudur. Yörenin yerel eğitmenleri, yani yöresini hiç terk etmeyen eğitmen ile büyük kentlerdeki sadece teknik ve metod yetkinliğine sahip eğitmenlerin ortaya çıkardıkları olumsuzluklara katkıları farklı boyutlardadır .Yöre insanı olmadan öğreten halkoyunları eğitmenleri genellikle teknik ve metod doğrultusunda eğitimlerini vermeye çalışırken, yerel eğitmenler, halkoyunlarının asıl tavır, üslup ve tarz açısından en önemli yetkinliğe sahip kişilerdir. Her iki eğitmen profili içinde mutlaka bir denetim komisyonunun hızlıca illerimizde oluşturulması gerekmektedir.
Halkoyunlarını her alanda görmekteyiz, hatta bu anlamda rantı gittikçe hızla artan bir halkoyunları piyasası oluştu ki, düğünlerde, tatil bölgelerinde, turizm alanında, otellerde, gerçek halkoyunları ile alakası olmayan ama bir halkoyunu diye öyle tiyatral sunumlar oluştu ki, izledikçe bir halkoyunları sevdalısı, araştırmacısı ve öğreticisi olarak üzülmemek elde değil. Acilen halkoyunları federasyonunun bu konuyla alakalı bütün illerde bir denetim mekanizması oluşturması gerekmektedir. Aksi halde, yeterli bilgi birikim sahibi olmayan, halkoyunları eğitmeni olma özellikleri taşımayan, halkoyunlarını kendi çıkarları, kendi amaçları için kullanan eğitmenlerin, yanlış eğitimleri sonucu bu kıymetli kültür faaliyetimiz daha da yozlaşmayla karşı karşıya kalacaktır.
Yeni bir eğitim öğretim sezonuna başlıyoruz. Bütün eğitim camiamıza hayırlı olsun. Tek temennim, halkoyunları eğitmeni olan yol arkadaşlarımın lütfen ama lütfen, öğrettikleri halkoyunları yöresi ne olursa olsun tam anlamıyla otantik ve geleneksel yapısıyla öğretimlerine dikkat etmeleri, bilmiyorlarsa öğretmemeleri ,kendi amaç ve çıkarları uğruna bu kültüre haksızlık etmemelerini diliyorum. Kültürümüz, halkoyunlarımız, doğru eğitim veren kültür elçilerimiz ve eğitmenlerimiz ile ayakta kalsın. Halkoyunlarımız yozlaşmasın
