Balıkesir’de son dönemlerde restoranlarda dikkat çeken yeni bir trend hızla yayılıyor. Artık birçok mekanda müşteriler yalnızca ana yemek ücretini ödüyor, yanında ise onlarca çeşit meze tamamen ücretsiz olarak sunuluyor. Bu uygulama hem vatandaşlar hem de işletmeler arasında büyük ilgi görürken, beraberinde “israf” tartışmalarını da gündeme taşıdı.
Mezeler Sofraya Taşınıyor, Hesap Değil!
Balıkesir’in özellikle Altıeylül, Karesi ve Edremit ilçelerinde bulunan restoranlar, müşteri memnuniyetini artırmak ve rekabet avantajı sağlamak için son dönemde “bol mezeli ücretsiz servis” uygulamasına geçti. Bu yeni konseptte, masaya gelen zeytinyağlılardan yoğurtlu otlara, közlenmiş sebzelerden humusa kadar 10’dan fazla meze çeşidi ücretsiz olarak servis ediliyor.
Bazı işletmeler bu uygulamayı “Balıkesir misafirperverliğini yansıtmak” olarak değerlendirirken, bazıları ise müşterilerin daha keyifli bir deneyim yaşaması için böyle bir hizmet sunduklarını belirtiyor. Ancak sofralar renklenirken, bir kesim vatandaş da “Bu kadar mezenin yarısı çöpe gidiyor, israf artıyor” diyerek uygulamayı eleştiriyor.
“Geleneksel Cömertlik” mi, “Gıda İsrafı” mı?
Balıkesir’de bu yeni trend hakkında görüşler ikiye ayrılmış durumda. Bazı vatandaşlar, bu uygulamanın şehrin Ege kültüründeki cömert sofraların modern bir yansıması olduğunu savunuyor. Onlara göre, meze kültürü Balıkesir mutfağının önemli bir parçası ve bu çeşitlilik, misafirperverliğin göstergesi.
Ancak bazı vatandaşlar aynı fikirde değil. Özellikle fazla sayıda meze sunulması, birçok tabakta artan yiyeceklerin çöpe gitmesine neden oluyor. Bu da son dönemde giderek büyüyen gıda israfı sorununu gündeme taşıyor.
Altıeylül’de yaşayan emekli öğretmen Zekiye Yalçın, uygulamayı eleştirenlerden biri: “Masaya 12 çeşit meze geliyor, iki kişi oturuyoruz. Hepsinden birer kaşık alsak bile yarısı artıyor. Yazık, çöpe gidiyor. Bu kadar fazla çeşit sunmak yerine az ama lezzetli olsun, yeter.”
Öte yandan Edremit’te bir restoran işletmecisi olan Murat Duran ise farklı düşünüyor: “Bizim kültürümüzde misafire zengin sofra kurmak esastır. İnsanlar Balıkesir’e geldiğinde bu sıcaklığı hissetsin istiyoruz. Elbette israf olmaması için porsiyonları makul tutuyoruz.”
Restoran Sahipleri de Kararsız
Bazı işletme sahipleri, bu sistemin müşteri çekmede etkili olduğunu söylerken, bazıları artan gıda maliyetleri nedeniyle sürdürülebilir olmadığını düşünüyor. Özellikle son dönemde gıda fiyatlarının yükselmesiyle birlikte, “ücretsiz meze” konsepti restoranlara ek maliyet oluşturabiliyor.
Karesi’deki bir işletmeci bu konuda şunları söylüyor: “Müşteriler memnun ama her mezenin bir maliyeti var. Bazen masalarda 6-7 tabak hiç dokunulmadan kalıyor. Bu hem maddi hem de vicdani açıdan rahatsız edici.”
Buna karşılık bazı restoranlar çözüm olarak “isteğe göre meze” sistemine geçmeye başladı. Yani müşteriye önce hangi mezeleri istediği soruluyor, gereksiz tabaklar masaya gelmiyor. Böylece hem israf önleniyor hem de memnuniyet korunuyor.
Balıkesir’in Meze Kültürü
Balıkesir mutfağında meze, sofranın vazgeçilmez bir parçası. Özellikle zeytinyağlı otlar, börülce salatası, fava, köz patlıcan, hardal otu, yoğurtlu pancar gibi mezeler, hem lezzet hem de görsellik açısından sofralara renk katıyor. Bu nedenle birçok restoran, mezeleri “gösteriş unsuru” değil, kültürel bir değer olarak sunmayı tercih ediyor.
Yöre halkı için meze sadece bir başlangıç değil, sohbetin ve paylaşımın simgesi. Balıkesir’de bir sofrada meze görmek, misafirin değer gördüğünün işareti olarak kabul ediliyor.
İsrafı Önlemek İçin Öneriler
Uzmanlara göre, meze bolluğu güzel bir kültürel alışkanlık olsa da israfın önlenmesi için bazı adımlar atılması gerekiyor. Restoranların porsiyonları küçültmesi, müşterilere seçim hakkı sunması ve artan yiyecekleri hayvan barınaklarına bağışlaması bu konuda atılabilecek adımlar arasında.
Gıda mühendisleri, Türkiye’de her yıl milyonlarca ton gıdanın çöpe gittiğini hatırlatarak, küçük dokunuşlarla bile büyük farklar yaratılabileceğini vurguluyor.
Sofrada Bereket, İsrafta Kaygı
Balıkesir’de başlayan bu “ücretsiz meze” trendi, bir yandan misafirperverliği ve lezzeti öne çıkarırken, diğer yandan da israf konusundaki toplumsal farkındalığı yeniden gündeme taşıyor. Kimine göre bu uygulama şehrin cömertliğini yansıtıyor, kimine göre ise kontrolsüz bir tüketim alışkanlığına dönüşüyor.
Ancak kesin olan bir şey var: Balıkesirliler, sofrada paylaşmayı ve lezzeti seviyor. Önemli olan bu güzel kültürü korurken, doğaya ve emeğe de saygı gösterebilmek.
