Balıkesir’de pazar alışkanlıkları son yıllarda sessiz ama belirgin bir dönüşüm yaşıyor. Artan yaşam maliyetleri, vatandaşların alışveriş davranışlarını köklü biçimde değiştirdi. Eskiden fileler dolusu alışveriş yapan Balıkesirliler, artık gram hesabı yaparak alım yapıyor. Pazar tezgâhlarında “yarım kilo” ya da “bir avuç kadar” talepler sıkça duyuluyor. Bu tablo, hem ekonomik koşulların hem de bilinçli tüketim anlayışının yeni bir döneme girdiğini gösteriyor.
Fiyatlar Artıyor, Alışveriş Terazide Ölçülüyor
Balıkesir’in Altıeylül, Karesi ve Bandırma pazarlarında yapılan gözlemler, vatandaşın alışveriş rutinini net biçimde ortaya koyuyor. Ürün fiyatları artarken, vatandaşlar artık ihtiyaç kadar almayı tercih ediyor. Pazarcı esnafı Ahmet Sevinç, tezgâh başında yaşanan değişimi şöyle anlatıyor:
“Eskiden müşteriler kasayla domates alırdı, şimdi 2 tane ya da 250 gram istiyor. Kimse israf etmek istemiyor. Fiyatlar da etkiliyor tabii, ama artık insanlar sadece tüketeceği kadar alıyor.”
Balıkesir’de pazar alışkanlıkları bu anlamda hem ekonomik zorunluluğa hem de sürdürülebilir tüketime yönelmiş durumda. Vatandaş, yalnızca bütçesini değil, gıda israfını da düşünerek alışveriş yapıyor.
Gramla Satış Yeni Norm Haline Geldi
Balıkesir Kapalı Pazar Yeri’nde tezgâhların çoğunda fiyatlar artık kilogram yerine 250 veya 500 gram üzerinden belirtiliyor. Üreticiler, tüketicinin talebine göre etiket sistemini bile yeniledi.
Satıcılar, bu değişimi şöyle özetliyor:
“Bu durum geçici değil, kalıcı bir alışkanlığa dönüşüyor. İnsanlar hem ekonomik sebeplerle hem de daha bilinçli tüketmek için az almayı tercih ediyor. Biz de esnaf olarak bu yeni düzene uyum sağladık.”
Bu dönüşüm, Balıkesir’deki tüketim kültürünün artık sadece “fiyat odaklı” değil, “ihtiyaç odaklı” hale geldiğini gösteriyor.
Balıkesir’de Pazar Alışkanlıkları Dijital Dönüşümden de Etkileniyor
Balıkesir’de pazar alışkanlıkları yalnızca ekonomik baskılardan değil, dijital dönüşümden de etkileniyor. Son dönemde bazı semt pazarlarında mobil ödeme ve QR kodla alışveriş uygulamaları kullanılmaya başlandı. Bu durum, vatandaşların “nakit yerine temassız alışveriş” tercih etmesine zemin hazırlıyor.
Bandırma’da esnaflık yapan Zeynep Karabulut, teknolojinin alışverişe getirdiği kolaylıktan memnun:
“Artık cebimizde para taşımadan alışveriş yapabiliyoruz. Genç nesil QR kodla ödüyor. Hatta bazı müşteriler alışveriş listelerini telefondan takip ediyor.”
Dijitalleşen pazar kültürü, Balıkesir’in yerel ekonomisine de dinamizm kazandırıyor. Özellikle genç nüfus, daha planlı ve temassız alışveriş yöntemlerine yöneliyor.
Sebze ve Meyvede Yerli Tercihi Güçleniyor
Vatandaşlar bütçelerini kontrol altında tutarken, bir diğer dikkat çekici eğilim de yerli ürünlere dönüş oldu. Balıkesir’in kendi üreticileri, bölgesel ürünlerin tercih edilmesinden memnun. Sındırgı, Gönen ve Manyas gibi ilçelerde yetişen sebze ve meyveler, hem uygun fiyatları hem de tazelikleriyle öne çıkıyor.
Pazarcı esnafı Mehmet Korkmaz, yerli ürünlerin artan ilgisini şu sözlerle aktarıyor:
“Balıkesirli artık kendi köylüsünün ürününü istiyor. Hem taze hem de güvenilir. Dışarıdan gelen mallar pahalı. Yerli tercih, cebin dostu oldu.”
Bu eğilim, hem bölgesel ekonomiyi güçlendiriyor hem de karbon ayak izinin azalmasına katkı sağlıyor.
Tasarruf Kültürü Genişliyor
Balıkesir’de pazar alışkanlıkları değişirken, tasarruf bilinci de toplumsal bir refleks haline geldi. Vatandaşlar, “fazla almak yerine doğru planlama” prensibini benimsiyor. Artık birçok aile haftalık alışverişini tek seferde değil, ikiye bölerek yapıyor. Böylece hem bozulma riski azalıyor hem de gereksiz harcama yapılmıyor.
Uzmanlar ise bu durumu toplumsal değişimle ilişkilendiriyor:
“Bu yalnızca ekonomik bir refleks değil, yeni bir tüketim bilinci. İnsanlar artık her ürüne ulaşabiliyor ama daha bilinçli davranıyor. Bu, sürdürülebilir şehir kültürünün önemli bir parçası.”
Balıkesir’de Pazar Alışkanlıkları Yeni Dönemi İşaret Ediyor
Tüm bu gözlemler, Balıkesir’de pazar alışkanlıklarının kalıcı biçimde dönüştüğünü ortaya koyuyor. Eskiden “bolluk göstergesi” olarak görülen dolu fileler, yerini sade ve ölçülü alışveriş anlayışına bıraktı. Vatandaş artık alışverişe giderken file değil, plan yapıyor. Fiyatları gramla hesaplıyor, ürünleri dikkatle seçiyor ve ihtiyaç kadar alıyor.
Ekonomik koşullar zorlasa da, bu değişim uzun vadede sürdürülebilir bir tüketim kültürünün kapısını aralıyor. Balıkesir pazarı, Türkiye’nin diğer şehirlerine örnek olabilecek bir bilinç dönüşümünü yaşıyor.
