Balıkesir Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği (BESOB) Başkanı Fehmi Erdem, ekonomik dalgalanma zamanlarında vatandaşların güvenilir bire bir ilişki kurabilecekleri esnafa yöneldiğini söyledi.
BESOB’a bağlı 47 bin 992 üyenin olduğunu söyleyen Balıkesir Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Başkanı Fehmi Erdem, bu üyelerin 36 bin 924’nün erkek, 11 bin 68’nin de kadın olduğunu belirtti.
Geçen yıl 4 bin 840 yeni kayıt olduğunu, bin 476 esnafın işini terk ettiğini kaydeden Erdem, “Esnafın yanında çalışan çıraklar artık yetiştiklerini düşündüklerinde kendi iş yerlerini açıyor. Bunun yanında, işçiyken çeşitli nedenlerle işini bırakıp dükkan açanlar da var” dedi.
Erdem, ekonomik dalgalanmaların olduğu dönemlerde vatandaşın güvenilir birebir ilişki aradığını bu nedenle de esnafa yöneldiğini söyledi.
Erdem, refah günlerinde alışveriş merkezlerini (AVM) ve zincir marketleri tercih eden vatandaşların kriz günlerinde esnafa yöneldiğine dikkat çekerek, “Bu durum esnaflığa ilgiyi arttırıyor” diye konuştu.
“AVM’ler, 50 ile 70 meslek barındırıyor”
Esnaf sayısı artsa da esnafın yaşadığı pek çok sorun olduğunu, bu sorunların bazı mesleklerin zamanla azalmasına ve yok olmasına neden olabildiğine dikkat çeken Başkan Erdem, “Örneğin, Şapkacılık, yorgancılık, dokumacılık, ciltçilik gibi bir zamanlar çok önemli olan bazı meslek grupları bugün yaşayan son temsilcileri tarafından icra ediliyor” dedi.
Erdem, esnaf ve sanatkarların yaşadığı en büyük problem olarak da sokak aralarında bile peş peşe, kuralsızca açılan zincir marketleri gösterdi.
Sayıları on binleri aşan ve her ay artan zincir marketlerin, bakkal, manav, kasap ve diğer esnafın o sokakta tutunamamasına neden olabildiğini anlatan Erdem, “Düne kadar iş yeri sahibi olan binlerce esnaf ve sanatkar bugün bir çok zincir markette ve AVM’lerde işçi konumunda çalışmaya başlıyor. Ayrıca, içlerinde bakkal, pastane, lokanta, kasap, züccaciye ve kırtasiye gibi yaklaşık 50 ile 70 mesleğin barındırıldığı büyük mağazalar bulunan AVM’ler de çevredeki küçük esnafın büyümesini engelliyor. Vergi ve kira gibi giderlerin artması, dijitalleşme ortamına adapte olamama, esnaf ailelerin çocuklarını masa başı işlere yöneltmesi ve aynı şekilde çocukların da esnaflık yapmak istememesi günümüzde kaybolmaya yüz tutmuş meslekler kategorisinin açılmasına neden olmuş durumda” dedi.
Haksız rekabet vurgusu
BESOB Başkanı Fehmi Erdem, Türkiye’de esnaf ve sanatkarların durumlarının iyi olmasının, işçinin, memurun ve çiftçinin gelir düzeyinin iyi olmasına bağlı olduğunu söyledi. Erdem, esnaf ve sanatkârların başlıca sorunları olarak ekonomik, sosyal ve siyasal sorunlar, teknolojik gelişim, büyük marketlerin çoğalmasıyla birlikte oluşan haksız rekabet, finansman sorunu, yetersiz pazarlama ve mesleki bilgi eksikliği, ağır vergiler, çalışan giderleri ve sosyal güvenlik sistemi, ihracat ve danışmanlık hizmetlerinin yetersiz ve eksik olması olarak sıraladı.
“Çırak bulunamıyor”
Erdem, esnaf ve sanatkarın en büyük sorunlarından biri olarak yeterince çırağın olmamasını ve yeni ustaların yetişmemesi olduğunu vurguladı. Erdem, mesleki eğitime yönelik teşvikler artsa da meslek eğitim liselerine ilginin azaldığını ya da sadece derslerinde başarılı olamayan gençlerin bu liselere yerleştiğini belirterek, oluşan bu yanlış algıdan da kurtulmak gerektiğini vurguladı. Cengiz GÜNER
