Balıkesir Ticaret Borsası (BTB), Tarımsal ve Hayvansal Ürünleri İktisadi İşletmesi bünyesinde bulunan Gıda Laboratuvarında; tahıl, tahıl ürünleri, yem ve yem hammaddelerinin kalite kontrol analizleri yapılıyor.
BTB’dan yapılan açıklamada, “En iyi ve en modern cihazlarla kurulmuş gıda laboratuvarında, borsamızın amacı üretici ve çiftçinin ürünlerinin kalitesini iyileştirmek ve geliştirmeye katkıda bulunmaktır. Bu kapsamda kurulmuş olan laboratuarımızda: Buğday: Rutubet, Hektolitre Ağırlığı, Gluten, Gluten İndeksi, Sedimantasyon Tayini, Gecikmeli Sedimantasyon Tayini. Un: Rutubet, Gluten, Gluten İndeksi, Sedimantasyon Tayini, Gecikmeli Sedimantasyon, Protein, Kül. Hububatlarda: Hektolitre Ağırlığı, Rutubet. Yem ve Yem Hammaddesi: Protein, Selüloz, Nişasta, Hektolitre Ağırlığı, Kül ve Rutubet. Hektolitre ağırlığı tayini. 100 litresinin kilogram ağırlığıdır. Hektolitre yoluyla tahılların (Buğday, Arpa vs.) un verimlerinin tespitini kapsamaktadır. Hektolitre arttıkça buğdayın un verimi artmaktadır. Genelde küçük, uzun, kalın kabuklu ve karın girintisi derin olan tanelerin hektolitre ağırlığı düşüktür.
RUTUBET: Ürünün içerdiği su oranıdır. Rutubet miktarı daha çok ticaret, depolama ve değirmencilik açısından önem arz eder. Ürünün kalitesinin korunmasında rutubet oranı büyük önem taşır. Yüksek rutubet içeren ürünlerin kızışıp küflenmesi, çimlenerek bozulması ve böcek hücumuna uğraması daha kolaydır. Depolama zorlaşır, ürünün teknolojik değeri önemli ölçüde düşer.
GLUTEN(YAŞ ÖZ %) VE GLUTEN İNDEKS: Gluten yalnızca buğdaya özgü bir proteindir. Mayalı fırın ürünleri söz konusu olduğunda yaş gluten miktarı ve kalitesi çok önemli kalite kriterleridir. Yaş öz, maya tarafından oluşturulan gazı tutarak ekmeğin hacminin meydana gelmesini sağlar. Gluten indeks değeri, yaş öz kalitesini belirlemede kullanılan metotlardan bir tanesidir. Bu değer unun kuvvetinin ölçüsüdür.
SEDİMANTASYON VE GECİKMELİ SEDİMANTASYON DEĞERİ TAYİNİ: Buğday ununun ekmeklik kalitesini belirlemede çeşitli testlerin arasında en hızlı ve kolay olanıdır. Bu test sonucunda elde edilen rakam yorumlanarak o buğday unundan yapılacak olan ekmeğin kalitesi ve yapısı hakkında önemli bilgiler elde edilir. Gecikmeli Sedimantasyon; Süne zararı görmüş buğday veya bunlardan elde edilen unların belirlenmesinde uygulanan bir yöntemdir. Normal Sedimantasyon değerinden daha düşük bir değer elde edilirse süne zararı olabilir.
KÜL TAYİNİ: Hububat ve yemlerde kül, yakma sonucu geride kalan mineral maddelerin oluşturduğu kalıntıdır. Kül miktarı unda önemli bir kalite kriteridir. Kül miktarının yüksek olması, unun yüksek randımanlı olduğunu gösterir. Yem ve yem hammaddelerinde analiz sonucu bulunan ham kül içeriğinde yemdeki doğal inorganik maddeler bulunacağı gibi yeme sonradan karışmış toz, toprak, kum gibi maddelerde bulunabilir. Kül analizi numunelerin standartlara uygunluğunun kontrolü için, besin değeri açısından bilgi verebilir.
PROTEİN TAYİNİ: Bir buğdayın hangi amaçla kullanılacağını saptamada en etkili kimyasal veri protein miktarıdır. Kullanım amacına göre üretilecek unlarda bulunması istenilen miktarların sağlanabilmesi için buğday paçalı yapımında dikkate alınan en önemli kriterdir (Örneğin Ekmek, bisküvi, pasta- paçal un üretimi) Yem ve yem hammaddelerinde protein miktarını belirler, malın standartlara uygunluğunun kontrolü ve besin değeri açısından bilgi verir.
NİŞASTA TAYİNİ: Yem ve yem hammaddelerinde bulunan nişasta gibi karbonhidratların polarimetrik yöntemle tayininde kullanılır, besin değeri açısından bilgi verir. Özellikle kepek, bonkalite ve razmol sınıflandırmasında yardımcı olur.
SELÜLOZ TAYİNİ: Yem ve yem hammaddelerinde selüloz miktarını belirler, malın standartlara uygunluğunun kontrolü ve besin değeri açısından bilgi verir” denildi. Cengiz GÜNER
