Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM) Ayhan Kayabey, eksik prim günlerini tamamlamak için askerlik ve doğum borçlanması yapanların borçlanma maliyetini azaltmanın yolunun bulunduğunu söyledi. İşçi, memur gibi ücretle çalışanların, borçlanmayı aktif çalışmaya devam ederken yaptıklarında daha az vergi ödediklerini belirten Kayabey, “Bu sayede borçlanma için ödedikleri primin bir kısmını geri alabilirler” dedi.
“BEKLEMEK DOĞRU DEĞİL”
Emeklilik için prim günü eksik olanların, hakları varsa askerlik ve doğum borçlanması yaparak eksik günlerinin bir kısmını veya tamamını kapatabileceklerini anlatan Kayabey, “Prim günü eksik olmasa bile askerliğini sigortalı çalışmaya başlamadan önce yapanların askerlik borçlanması yapması daha avantajlı koşullarda ve daha erken emekli olmalarına olanak sağlayabiliyor. Vatandaş genel olarak beklemeyi tercih edip, emeklilik süresinin dolmasına kısa süre kala borçlanma yapma yoluna gidiyor. Askerlik ve doğum borçlanması yapmak için emekliliğe hak kazanma tarihini beklemek doğru değil” dedi.
“BORÇLANMAYI ÇALIŞIRKEN YAPIN VERGİ İNDİRİMİNDEN YARARLANIN”
Askerlik ve doğum borçlanmalarını asgari ücret üzerinden yapanların 2024 yılında 1 günlük borçlanma için 213,36 lira prim ödediklerini, Askerliğini 18 ay yapan kişinin bu sürenin tamamını borçlanırsa 540 gün için 115.214 lira prim ödeyeceğini anlatan Kayabey, “Kadınlar her bir çocuk için çocuk 2 yaşını dolduruncaya kadar olan dönemde boşta geçen sürelerle ilgili doğum borçlanması yapabiliyorlar. Bir çocuk için 720 gün doğum borçlanmasını asgari ücret üzerinden yapan bir kadın 153.619 lira öder. Gelir Vergisi Kanunu’na göre, ücret ve maaşlarda vergi kesintisi Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan prim ödemelerinden sonraki kazançlar üzerinden yapılıyor. Başka bir ifadeyle SGK’ya yapılan her türlü prim ödemeleri kazançtan indirildikten sonra kalan kazanç tutarı üzerinden vergi kesiliyor. Askerlik ve doğum borçlanması primleri de aynı şekilde kazançtan indiriliyor” diye konuştu.
“ÇOĞU KİŞİ BİLMİYOR”
Çoğu kişinin böyle bir hakkı olduğunu bilmediği için vergi indiriminden yararlanmadığına dikkat çeken Ayhan Kayabey, “Vergi indirimi hakkından yararlanabilmek için borçlanmanın sigortalı olarak çalışmakta iken yapılması gerekir. Vergi indirimi kendiliğinden yapılmaz. Borçlanma yapmış olanların prim ödeme belgesini işyeri muhasebesine vermesi gerekir. Belgenin işyerine verildiği aydan başlayarak, takvim yılı sınırlaması olmaksızın, ödenen tutarın tamamı kazançtan indirilir. Örneğin, brüt ücreti 70 bin lira olan bir kadın işçi Nisan ayında 153.619 lira doğum borçlanması yapmışsa, bu işçi yılsonuna kadar yüzde 27 gelir vergisi dilimine tabi olur. Borçlanma yaptığına dair ödeme belgesini işyeri muhasebesine verdiğinde borçlanma tutarının tamamına ulaşıncaya kadar vergi kesintisi yapılmaz. Ödediği primin yüzde 27’sine karşılık gelen 41.477 lira tutarındaki vergiyi ödemekten kurtulur. Bu sayede doğum borçlanması maliyeti 153.619 liradan 112.142 liraya düşer” dedi.
SGK’ya borçlanma yapanlar daha önce vergi indirimi hakkından yararlanmamış ise beş yıllık zaman aşımı süresince vergi düzeltme talebinde bulunarak geriye dönük indirim hakkından yararlanabilecekleri bilgisini veren Kayabey, “SGK’ya yapılan tüm borçlanmalarda uygulanır. En yaygın borçlanma türü askerlik ve doğum olduğundan sadece bu ikisinin üzerinde durduk ama bu uygulama Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan tüm borçlanmalar için geçerlidir” bilgisini vererek, vergi indirimine tabi SGK’ya borçlanma yapılabilecek süreler hakkında şunları söyledi: “Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay, yedek astsubay okulunda geçen süreler. Ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri ile 4/a, 4/b ve 4/c statüsünde çalışan kadınların üç defaya mahsus olmak üzere her bir çocukta 2 yıla kadar boşta geçen süreleri. 4/c kapsamında çalışanların aylıksız izin süreleri. Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirilen normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri. Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri. Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alındıktan sonra beraat edenlerin tutuklulukta ve gözaltında geçen süreleri. Grev ve lokavtta geçen süreler. Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri. Seçim için görevlerinden istifa eden ancak seçilemeyenlerin açıkta geçirdikleri süreler.”
“ASGARİ ÜCRETLE ÇALIŞANLAR YARARLANAMAZ”
Borçlanmalar için söz konusu olan vergi indirimi avantajından asgari ücretle çalışanların yararlanamayacağını ifade eden Kayabey, “Bu haktan yararlanabilmek için vergi kesintisi yapılan bir kazancın olması gerekir. Oysa 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren asgari ücretten vergi alınmıyor. Dolayısıyla bu anlattıklarımız asgari ücretle çalışanlar için geçerli değildir. İşten ayrıldıktan sonra vergi kesintisi yapılan bir kazanç olmayacağı için işten ayrılmış olanlar da bu haktan yararlanamazlar” diyerek açıklamasını tamamladı.
