Türk-İş İl Temsilcisi ve Türk Metal Sendikası Balıkesir Şube Başkanı Nedim Veske, kadınların işgücü piyasasının uzağında kalmalarının en önemli nedenlerinin başında bakım sorumluluğunun geldiğini söyledi. Veske, 150 ve daha fazla kadın çalışanı bulunan işverenlerin kreş hizmeti sağlaması gerektiğini hatırlattı.
İşgücü piyasasında kadın istihdam oranı ne yazık ki halen istenilen seviyede olmadığını belirten Veske, “Kadınların işgücü piyasasında olmaması, ekonominin yeterince gelişememesi sonucunu da doğuruyor. Kadınların işgücü piyasasının uzağında kalmalarının en önemli nedeni ise bakım sorumluluğu. Çocuk ve yaşlı bakım sorumluluğu kadınları iş aramaktan ve çalışmaktan alıkoyuyor” dedi.
“ERKEKLERİN DE EV HAYATINDA SORUMLULUK ALMALARI GEREKİYOR”
Kadınların işgücü piyasasında yer alabilmeleri için temelde iki tip politikaya ihtiyaç olduğunu, ilkinin toplumsal boyutta rol ve görev dağılımlarının paylaşılması olduğunu vurgulayan Nedim Veske, “Bu çerçevede kadınlarla birlikte erkeklerin de ev hayatında sorumluluk almalarının sağlanması gerekiyor. Bu konu uzun vadede ve eğitim politikasının bileşenleri ile ele alınması gereken önemli bir husus. Rol ve görev dağılımları erkek ve kadın arasında paylaşıldıkça kadınların işgücü piyasasına girme ihtimali artıyor.
Diğer yandan işgücü piyasasında kadınların daha fazla yer almasının sağlanması için bakım sorumluluğunun kurumsal olarak üstlenilmesi de çok önemli. Anaokulu, kreş ve gündüz bakım evlerinin sayısının artırılması, bu hizmetlerin ücretsiz olarak ya da cüzi rakamlarla hizmet verir hale getirilmesi gerekiyor. Bu kapsamda mahalle kreşleri, Belediye Kreşleri gibi uygulamaların kapsamının genişlemesi şart. Kurumsal bakımın ne kadar geniş kitleye ne kadar hızlı şekilde ulaşması sağlanırsa o kadar çok sayıda kadının işgücü piyasasına dahil olması mümkün olacaktır” diye konuştu.
“İŞVEREN AÇMAKLA YÜKÜMLÜ”
Kurumsal bakım hizmetlerinin yaygınlaşması ve kadın istihdamının artırılması çerçevesinde, aynı il sınırları içerisinde 150 ve daha fazla kadın çalışanı bulunan işverenlerin, kreş hizmeti sağlaması gerektiğini kaydeden Veske, “Bu hizmet işveren tarafından kreş kurulması şeklinde sağlanabileceği gibi, kreş hizmeti sağlayan kurum ve kuruluşlarla anlaşarak da yerine getirilebiliyor. Bu çerçevede aynı ilde 150 kadın çalışanı bulunan işverenler, kadın çalışanlardan zorunlu ilköğretim çağı öncesindeki çocuğu bulunanlara talep halinde kreş hizmeti sunmakla yükümlüler” bilgisini verdi.
“KREŞ BEDELİ GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNA”
Bu hizmeti kadın çalışanına sağlayan işverenin, bu hizmetin bedelini de çalışana yansıtamadığını anlatan Veske, “Bu hizmeti kadın çalışanın çocuğunun kreşe götürülmesi ve akşam kadın çalışana teslim edilmesi dahil olmak üzere işverenin ücretsiz olarak sağlaması gerekiyor. Kreş kurma zorunluluğu kapsamında olsun olmasın, kadın işçisine kreş ve gündüz bakımevi hizmeti sağlayan işverenler, bu hizmeti sağladıkları her bir çocuk için eğer kendileri doğrudan bu hizmeti sağlıyorlarsa kreş bedelinin tamamını, kreş veya gündüz bakım evinden hizmet satın alarak bu hizmeti sağlıyorlarsa aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 50’sini geçmeyen tutar kadar bedeli gelir vergisi istisnasından faydalanarak işçilerine sağlayabiliyorlar.
Aynı il sınırları içerisinde 150 ve daha fazla kadın çalışanı bulunan ve bu kapsamda kreş kurması ya da kreş hizmeti satın alarak çalışanlarına bu hizmeti sunması zorunlu olan işverenler, eğer kendileri kreş kurarak bu hizmeti yerine getirirlerse, bu hizmetin bedelinin tamamını gelir vergisinden istisna tutarak bordrolaştırabiliyorlar. Bu anlamda kreş kurması zorunlu olan işverenin işçiye sağladığı menfaatten gelir vergisi kesilmemiş oluyor” diye konuştu.
“HER ÇOCUK İÇİN BİN 788.75 LİRA”
Veske, son olarak şunları söyledi: “Kreş hizmetini çalışanına gelir veya kurumlar vergisi mükellefi kreş ve gündüz bakımevlerinden hizmet satın alarak sağlayan işverenler ise; Ödemenin doğrudan kreş ve gündüz bakımevine yapılması, Kreş ve gündüz bakımevinin gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olması şartıyla bu hizmeti sağladığı her bir çocuk için 2021 yılında bin 788.75 lira kadar tutarı gelir vergisinden istisna konusu yapabiliyorlar. Bu kapsamda kreş hizmetinin işveren tarafından yerine getirilmesi halinde hizmet bedelinin tamamı, hizmet satın alınarak yerine getirilmesi halinde ise 2021 yılı için hizmet sağlanan her çocuk için bin 788,75 liralık kısmı gelir vergisinden istisna yapılabilmektedir. Hizmet satın alınması durumunda bin 788.75 liralık tutarın üzerindeki tutarlar ise ücret olarak işveren tarafından vergilendirilmek durumundadır.” Cengiz GÜNER
