Türk-İş İl Temsilcisi ve Türk Metal Sendikası Balıkesir Şube Başkanı Nedim Veske, işten çıkartıldığında işsizlik ödeneği alamayanlara bilgi verdi. Veske, yaptığı açıklamada; “Haksız yere işten çıkartıldıklarını dava açarak kanıtlayanlar sonradan ödeneklerini alabilirler. Bunun için 30 günlük hak düşürücü süreye dikkat etmek gerekiyor” bilgisini verdi.
“İŞÇİNİN İŞTEN ÇIKIŞ KODUNA BAKILIYOR”
İŞKUR’un işsiz kalanlara işsizlik ödeneği bağlarken, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) kayıtlarına baktığını, ilk olarak son 3 yıl içinde en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş mi, son 120 gün hizmet akdiyle çalışıyor mu, bu sorulara cevap aradığını anlatan Veske, “Ardından işçinin işten çıkış koduna bakılıyor. İşsizlik ödeneği alabilmek için işçinin kendi istek ve iradesi dışında işini kaybetmiş olması gerekiyor. İşverenin kusurundan kaynaklı olarak işçinin iş akdini feshettiği durumlarda da işsizlik ödeneği alınabiliyor. İşsizlik ödeneği alamama sorunu işten çıkış kodundan kaynaklanıyor. İşveren ihbar ve kıdem tazminatı ödememek için işten çıkış kodunu kendi çıkarına göre bildiriyor. Daha çok da işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile feshi gösteren (29) koduyla işten çıkış yapıyorlar. İşçi ile işveren arasındaki davaların büyük kısmını da işten çıkarmanın işçi ya da işveren tarafından haklı nedene dayanıp dayanmadığı oluşturuyor. İşçi işsiz kaldığı bu dönemde işsizlik ödeneği alamıyor. Davalar kimi zaman yıllar sürebiliyor. Davanın işçi lehine sonuçlanması halinde işsiz kalınan dönemler için, işçinin hak kazandığı süreyle sınırlı olmak üzere geriye dönük işsizlik ödeneği veriliyor” dedi.
“MAHKEME KARARI İLE İŞKUR’A BAŞVURU YAPILMALI”
İşçinin işveren aleyhine açtığı davayı kazanması halinde mahkeme kararında ihbar veya kıdem tazminatına hükmedilmesi ya da fesih işleminin 4447 / 51’inci (işsizlik ödeneği almaya hak kazanacak şekilde işten çıkartılmayı düzenleyen) madde kapsamında fesih işleminin yapıldığı yönünde bir ifadeye yer verilmiş olması durumunda İŞKUR’un, işsizlik ödeneği verdiğini söyleyen Nedim Veske, “Bunun için mahkeme kararının kesinleşmiş olması gerekir. Mahkeme kararının kesinleşip kesinleşmediği hususunda, ilgili mahkeme tarafından karara eklenen kesinleşme ibaresi veya yasal süresinde temyiz edildiğine dair yazı olup olmadığına bakılıyor” diye konuştu.
“30 GÜN İÇİNDE BAŞVURU YAPILMALI”
Hak sahiplerinin, mahkeme kararının kesinleştiği tarihten itibaren 30 gün içinde başvuruda bulunmasının zorunlu olduğunu anımsatan Veske, “İşsizlerin kesinleşmiş mahkeme kararından önce yaptıkları başvurular süresinde yapılmış kabul ediliyor. Ancak, karar kesinleştikten sonra 30 gün içinde başvuru yapılmazsa süresinde başvuru yapılmamış addediliyor. İlk mahkemenin verdiği kararın temyiz edilmesi halinde, 30 günlük başvuru süresi Yargıtay kararının tebliğ tarihinden itibaren başlıyor” diye konuştu.
“İFLAS HALİNDE İŞÇİ NE ZAMAN BAŞVURABİLİR?”
İflas kararlarında işsizlik başvurusu için kesinleşmenin aranmadığını ifade eden Veske, “Fesih tarihi olarak kararda belirtilen iflas tarihi esas alınır. İflas tarihinden önce prim yatırılmadan geçen süre son 120 günün hesabında kesinti sayılmaz. İflas tarihi ile iflas kararının kesinleşme tarihi arasındaki başvurular süresinde yapılmış sayılır” bilgisini verdi.
“İŞKUR’UN TARAF OLDUĞU DAVALARDA ÖDENEK DAHA HIZLI BAĞLANIYOR”
İşçinin İŞKUR hakkında açtığı davaları kazanması halinde mahkeme kararının kesinleşmesi beklenmeden işsizlik ödeneği işlemlerinin başlatıldığını anlatan Veske, “İşçi bu kararla birlikte istediği zaman başvuruda bulunabiliyor. İşsizlik ödeneğinde 30 günlük sürede başvuru konusunda önemli bir ayrıntı bulunuyor. Normalde ödenek almaya hak kazanacak şekilde işsiz kalanlar, işten çıkartıldıktan sonra 30 günlük başvuru süresini kaçırsa bile ödenek alabilirler. Ancak, hak ettikleri ödeneği, geciktikleri süre kadar eksik alırlar. Buna karşılık, mahkeme kararına istinaden tanınan 30 günlük başvuru süresi “hak düşürücü” süredir. Otuz gün içinde mahkeme kararıyla başvuruda bulunmayanların işsizlik ödeneği hakkı tümüyle ortadan kalkar” dedi.
“İŞSİZLİK ÖDENEĞİ İÇİN İŞVERENE DAVA AÇILABİLİR Mİ?”
Veske, bu sorumuzu şöyle yanıtladı: “İşveren kasıtlı veya çıkarına öyle uygun geldiği için işten çıkış kodunu işsizlik ödeneği alınamayacak şekilde bildirdiğinde işveren hakkında dava açılabiliyor. Örneğin, işçi askerlik nedeniyle ayrıldığı halde kendi isteğiyle istifa ederek ayrılmış gibi 12 kodu yerine 3 numaralı kodla bildirim yapmış ve bu bildirimi talebe rağmen düzeltmemiş ise dava açılabilir. Ancak, işsizlik ödeneğinin doğrudan işverence ödenmesi şeklinde dava açıldığında Yargıtay’dan dönüyor. Buna karşılık, mahrum kalınan işsizlik ödeneği nedeniyle işveren hakkında maddi ve manevi tazminat davası açılması halinde işverene yaptırım uygulama olanağı doğuyor.” Cengiz GÜNER
