Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM) Özgür Tükel, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun, (SGK) emekli aylığını, çalışırken bildirilen prime esas kazanç üzerinden bağladığını hatırlatarak, “Ancak, asgari ücretin 7.5 katını aşan kazançları emeklilikte dikkate almıyor. Birden fazla işverene bağlı çalışanların SGK'ya bildirdiği kazançlar azami tutarı aşarsa, aşan kısma karşılık gelen primler geri alınabiliyor” bilgisini verdi.
Bir işverene bağlı olarak SSK statüsünde çalışanların sosyal sigorta priminin işverenlerince Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) yatırıldığını ifade eden Tükel, “Prim tutarı brüt asgari ücret ile 7.5 katı arasındaki kazanç üzerinden ödeniyor. SGK, emekli aylığı bağlarken prime esas kazancı dikkate alıyor” dedi.
Söz konusu kazançlar üzerinden işçi adına yüzde 14 oranında sosyal sigorta primi, yüzde 1 oranında da işsizlik sigortası primi kesildiğini belirten Tükel, “Tek işverene bağlı olarak çalışanlar için SGK’ya şu an azami 100 bin 608.75 lira kazanç üzerinden prim ödeniyor. Mühendisler, Mimarlar, Avukatlar, Doktorlar, çeşitli adlar altında danışmanlık hizmeti verenler başta olmak üzere bazı meslek mensupları aynı anda birden fazla işverene bağlı olarak çalışabiliyor. Her işveren, çalıştırdığı işçinin primini SGK’ya ayrı ayrı yatırıyor. Aynı ayda çalıştırdıkları kişi için A işveren de B işveren de 30’ar gün üzerinden prim ödemiş olsa da işçinin aylık prim günü 30 olarak kabul ediliyor. İşverenlerce ayrı ayrı bildirilen aylık kazançların temmuz – aralık döneminde 100 bin 608.75 liraya kadar olan kısmı emekli aylığı hesabında dikkate alınıyor. Bu tutarı aşan kısım ise emekli aylığı hesabında dikkate alınmıyor” diye konuştu.
“TAVANI AŞAN KAZANCA AİT PRİM GERİ ALINABİLİR”
Tükel, bu konuda şunları söyledi: “5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 82. maddesi uyarınca, sigortalıların aynı sigortalılık haline tabi olacak şekilde birden fazla işte çalışması nedeniyle SGK’ya ödenen primler toplamı, prime esas kazanç üst sınırı üzerinden hesaplanacak miktarı aşarsa, aşan kısmın tamamı iade ediliyor. Ancak, SGK’ya bildirilen kazancın 19 bin 391.25 liralık kısmı emekli aylığı hesabında dikkate alınmaz. İşçi, bu kazanca karşılık gelen 2 bin 908 lira primi geri alabilir.”
“SGK İSTEMEYENE PRİM İADESİ YAPMAZ”
SGK’ın, birden fazla işverene bağlı olarak çalışırken bu şekilde azami tutarı aşan kazanç bildirilen kişiler için ödenen primleri kendiliğinden iade etmediğini, iade edilebilmesi için hak sahibinin SGK’dan yazılı talepte bulunması gerektiğini anlatan Tükel, “Yazılı başvurular, işyerlerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğü veya merkez müdürlüğüne yapılıyor” dedi.
“FAİZSİZ İADE EDİLDİĞİNDEN BAŞVURU BEKLETİLMEMELİ”
SGK’nın, dilekçenin verildiği tarihi takip eden ay içinde ödemeyi yaptığını kaydeden Tükel, “İade edilen prim için faiz uygulanmıyor. Bu nedenle iade başvurusunun, beklemeden yapılması gerekiyor. Prim iadesinde on yıllık zaman aşımı uygulanıyor. Geçmiş yıllarda tavanı aşan kazanç bildirilmiş olanlar geçmişe doğru on yıllık süredeki primlerin iadesini isteyebilirler” diye konuştu.
“İŞVEREN PRİMİ YATIRMAMIŞSA İADE OLMAZ”
Azami kazanç tutarını aşan primlerin iade edilebilmesi için işverenin SGK’ya primi ödemiş olması gerektiğini vurgulayan Tükel, “İşveren aylık prim bildiriminde bulunmuş ama SGK’ya primi ödememiş ise iade söz konusu olmaz. Prim iadesinden, birden fazla işverene bağlı olarak Sosyal Güvenlik Destek Primine tabi çalışan emekli işçiler de yararlanıyor. Emekli olduktan sonra sigortalı çalışmaya devam edenler için işçi payı olarak yüzde 15 yerine yüzde 7.5 oranında prim kesiliyor. İşsizlik sigortası primi kesilmiyor. Bu nedenle, emekli işçilerin tavanı aşan kazançlarının yüzde 15’i oranında değil, yüzde 7.5’i oranında prim iadesi yapılıyor” bilgisini verdi. Fatma Uysal
