Kış mevsimine geçişle birlikte birlikte, araç sahipleri için sabah rutinleri zorlaşmaya başladı. Ancak "motor ısınsın" diye yapılan bazı geleneksel uygulamalar, modern araç teknolojilerine zarar veriyor olabilir. Benzinli, dizel ve elektrikli araçlar için üretici teknik kılavuzlarına dayalı, kış sürüşü ve çalıştırma rehberini sizler için derledik.
Genel Yanılgı: "Aracı Olduğu Yerde Uzun Süre Isıtmak"
Eskiden karbüratörlü araçlarda motorun rölantide dakikalarca çalıştırılması gerekebilirdi. Ancak günümüzdeki modern enjeksiyonlu araçlarda (benzinli veya dizel) bu durum geçerliliğini yitirmiştir.
Doğrusu Nedir? Çoğu otomobil üreticisinin kullanım kılavuzunda, motor çalıştırıldıktan sonra yaklaşık 30 saniye ile 1 dakika arasında beklenmesi, ardından yüksek devir çevirmeden yola çıkılması önerilir.
Neden? Motor en hızlı ve verimli şekilde yük altındayken (yani sürüş halindeyken) ısınır. Rölantide uzun süre beklemek sadece yakıt israfına neden olur, egzoz emisyonunu artırır ve motor yağının ömrünü kısaltabilir.
Benzinli Araçlar İçin Kritik Uyarılar
Benzinli motorlar soğuğa karşı dizellere göre daha dirençli olsa da şu hatalardan kaçınılmalıdır:
Marşa Uzun Süre Basmak: Soğuk havada akü performansı düşer. Eğer araç ilk seferde çalışmazsa, marşa 10 saniyeden uzun süre basılı tutmayın. Aküyü ve marş motorunu korumak için denemeler arasında en az 30 saniye bekleyin.
Yüksek Devir: Motor soğukken yağın akışkanlığı düşüktür. Motor normal çalışma sıcaklığına ulaşmadan (genellikle hararet göstergesinin orta seviyeye gelmesi) ani hızlanmalardan ve yüksek devirden (3000 devir üzeri) kaçınılmalıdır.
Dizel Araçlar: Kızdırma Bujilerine Dikkat
Dizel motorların çalışma prensibi sıkıştırma ile ateşlemeye dayandığı için soğuk havalar dizel araçlar için daha kritiktir.
Gösterge Işığı Kuralı: Dizel araçlarda "Kızdırma Bujisi" (yay şeklinde sarı ikaz lambası) sönmeden asla marşa basılmamalıdır. Çok soğuk havalarda kontak açılıp ışığın sönmesi beklendikten sonra, kontak kapatılıp işlem 1-2 kez tekrarlanarak yanma odası daha iyi ısıtılabilir.
Yakıtın Donması (Jelleşme): Dizel yakıtın içindeki parafin soğukta kristalleşebilir. Kış aylarında mutlaka güvenilir istasyonlardan, kış şartlarına uygun dizel yakıt alınmalıdır. Depoyu yarıdan fazla dolu tutmak, depo içinde yoğuşma kaynaklı su oluşumunu engeller.
Elektrikli Araçlar (EV): Batarya Yönetimi
Elektrikli araçların motoru ısınma gerektirmez ancak batarya kimyası soğuktan doğrudan etkilenir. Menzil kayıpları kışın %10 ile %30 arasında değişebilir.
Şarjdayken Isıtma (Pre-Conditioning): Elektrikli araç üreticilerinin en büyük tavsiyesi, aracı sabah çalıştırmadan önce şarj kablosu takılıyken ısıtma sistemini (mobil uygulama veya zamanlayıcı ile) çalıştırmaktır. Bu sayede batarya enerjisi harcanmadan hem kabin hem de batarya bloğu ideal sıcaklığa getirilir.
Rejeneratif Frenleme Kısıtı: Soğuk bir batarya, geri kazanım (rejeneratif frenleme) enerjisini tam olarak kabul edemeyebilir. Kışın ilk kilometrelerde aracın frenleme hissiyatı farklı olabilir, bu nedenle takip mesafesi artırılmalıdır.
Eko Modu: Kışın menzili korumak için "Eco" sürüş modlarını kullanmak, ısıtma sisteminin tükettiği enerjiyi dengeler.
Sürüş Güvenliği ve Donanım
Motor tipi ne olursa olsun, kış sürüşünde şu hususlar hayati önem taşır:
Silecekler: Silecekler cama yapışmışsa asla çalıştırmayın; silecek motorunu yakabilirsiniz. Cam suyunda mutlaka -10 veya -30 dereceye dayanıklı antifrizli su kullanın.
Lastik Basıncı: Hava sıcaklığındaki her 10 derecelik düşüş, lastik basıncını 1-2 PSI düşürebilir. Lastik basınçlarınızı (soğukken) düzenli kontrol edin.
Gizli Buzlanma: Özellikle köprü ve viyadüklerde hava akımı alttan da olduğu için yol yüzeyi daha çabuk donar. +4 derecenin altındaki sıcaklıklarda her zaman buzlanma riski varmış gibi sürün.
Uyarı: Bu bilgiler resmi tavsiye değildir. Aracınızın marka ve modeline özgü en doğru bilgi için mutlaka aracınızın "Kullanıcı El Kitabı"nı referans alınız.
