Makine Mühendisleri Odası Balıkesir İl Temsilcisi Bilal Barsbey, asansörün, günlük hayatımızı kolaylaştıran bir makine olarak insanlara refahı hissettiren teknolojik bir sanayi ürünü olduğunu, diğer sanayi ürünlerinden farklı olarak, kullanılacağı yerde veya bölgede yaşayan insanlar tarafından monte edilen, periyodik olarak kontrolünün gerçekleştirilmesinin zorunlu olan ürün grubu içerisinde yer aldığını söyledi.
Günümüzde artan konut ihtiyacına istinaden yürütülen konut yapımının, asansör sektörünü hızlandırdığına işaret eden Barsbey, “Asansör sektörü, güvenlik aksamları ile montajında kullanılacak diğer aksamlarının üretimini gerçekleştirmekle birlikte, asansör tasarımı, montajı, bakım, onarım, periyodik kontrol ve servis hizmetleri gibi alanları kapsıyor. Bakım, asansörün hizmete alınmasından sonra kullanım ömrü boyunca kendisinin ve bileşenlerinin, fonksiyonlarının ve güvenlik gereklerinin tasarlandığı veya yürürlükteki mevzuata uygun olarak revize edildiği biçimde devamlılığını sağlamaya yönelik, asansör monte eden veya onun yetkili servisi tarafından periyodik olarak ayda bir yürütülen işlemleri, Periyodik kontrol, asansörün güvenli ve işletme yönünden uygun çalışıp çalışmadığına dair yılda bir defa yaptırılacak olan muayeneyi ilgili idarenin protokol imzaladığı A Tipi Muayene kuruluşu tarafından yılda bir defa yapılması zorunludur. Asansör periyodik kontrolleri için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yetkilendirilen A tipi muayene kuruluşlarına ilişkin bilgiye, https://www.sanayi.gov.tr/sanayi-faaliyetleri/yetkilendirilen-kurum kuruluslar/01060420321 adresinden erişim sağlanmaktadır” dedi.
“PROTOKOL İMZALANDI”
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Balıkesir İl Temsilciliği olarak, 31 Aralık 2019 tarihinde Karesi Belediyesi ile yıllık periyodik kontrollerin yapılması için protokol imzaladıklarını söyleyen Barsbey, “23 Nisan 2015 tarih 29335 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6645 sayılı Kanunun ilgili maddeleriyle 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununda düzenleme yapılarak ve 24 Haziran 2015 tarih ve 29396 sayılı Resmi Gazete`de yayımlanarak yürürlüğe giren Asansör İşletme Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliği ile; Asansörlerin bakımları ve periyodik kontrollerinin yapılması ve kontrol sonucunda güvenli olmadığı tespit edilen asansörlere yönelik gerekli önlemlerin alınmasına ilişkin hususlar yasal bir dayanağa kavuşturulmuş yetkilerin usulüne uygun kullanılmaması durumunda bina sorumlularına, ilgili idare ve yetkili servislere yönelik olarak cezai hükümler getirilmiştir.
Bina sorumlusunun yükümlülükleri 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun 35 inci maddesinin birinci fıkrasında; Bina sorumlusu, asansörün güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak üzere ayda bir kez bakımını ve yılda bir kez periyodik kontrolünü yaptırmaktan, bakım ve periyodik kontrol ücretinin ödenmesinden sorumludur denilmektedir. Periyodik kontrollerin gerçekleştirilmesi için bina sorumlularının asansör periyodik kontrolü için MMO Balıkesir İl Temsilciliğinden randevu alması gerekmektedir. Randevu günü teknik kontrol elemanı asansörün montajının yapıldığı yılda yürürlükte olan standart/standartlar ve yönetmelikler kapsamında kontrolünü tamamlar. Kontrol neticesinde ilgili standart ve yönetmelik hükümlerini karşılamayan asansörlerin tespit edilen eksikliklerinin giderilmesi amacıyla rapor düzenlenir. Uygun olan asansörlere kullanımının can ve mal güvenliği açısından uygun olduğunu belirten rapor / işletme ruhsatı düzenlenir. Periyodik kontrol için kullanılan kontrol formu 23 ana başlıkta, 94 maddeden oluşmaktadır. Can ve mal güvenliği yönünden maddelerden birinin dahi uygun olmaması durumunda asansöre kırmızı etiket yapıştırılmaktadır. Eksik ve hataların giderilmesi yönünde 48 maddeden birinin uygunsuzluğu durumunda asansöre sarı etiket yapıştırılmaktadır.
Asansörde hiçbir uygunsuzluk olmaması durumunda veya maddelerin dışında kalan maddelerde olan uygunsuzluklar öneri olarak değerlendirilmekte ve öneriler kısmına yazılarak asansöre yeşil etiket yapıştırılmaktadır. Asansörünüz bu etiketlerden Yeşil Etikete sahip ise güvenli, Mavi Etikete sahip ise hafif kusurlu ama kullanılabilir. Sarı veya Kırmızı Etikete sahip olması halinde ise kusurlu ve kullanılamaz anlamına gelmektedir.
Periyodik kontrol sonucu güvensiz veya kusurlu olması durumunda, kırmızı etiket iliştirilmiş asansörler 60 (altmış) gün ve sarı etiket iliştirilmiş asansörler 120 gün içinde tespit edilen uygunsuzlukların giderilmesinin sağlanması gerekmektedir. Periyodik kontrol sonucu kırmızı renkli bilgi etiketi iliştirilen ve güvensiz olarak tanımlanan asansörün kullanımına bina sorumlusu tarafından izin verilmemelidir. Kontrolü yapılmayan veya belirtilen süreler sonunda güvensiz/kusurlu bulunan asansörlerin takip kontrolü sonrasında uygunsuzlukların giderilmemesi durumunda yönetmeliğin 21. ve 24. Maddelerine göre yasal işlem yapılarak asansör veya asansörleriniz mühürlenerek hizmet dışı bırakılması gerekiyor” diye konuştu.
BARSBEY’DEN YETERLİLİK BELGESİ VURGUSU
2019 yılında toplamda 507 bin 850 adet asansörün periyodik kontrolünün yapıldığını 223 bin 291 asansöre (%44) kırmızı etiket, 44 bin 955 asansöre (%9) sarı etiket, 146 bin 503 asansöre (%29) mavi etiket ve 93 bin 101 asansöre de (%18) yeşil etiket iliştirildiğini belirten Barsbey, “2012-2019 yılları için asansör periyodik kontrol sonuçları değerlendirildiğinde kontrol edilen asansör sayısında ve yeşil etiket alan asansör sayısında önemli bir artışın sağlandığı görülmektedir. 2020 yılında TMMOB Makina Mühendisleri Odası olarak Karesi Belediyesinde yapılan kontroller; 107 adet ilk tescil , 557 adet periyodik kontrol, 11 adet hidrolik asansör denetimi yapıldı. 2021 yılı itibariyle bugüne kadar Karesi belediyesi ile yapılan kontroller, 62 tane ilk tescil kontrolü, 519 tane normal periyodik kontrol, 7 adet hidrolik asansör kontrolü yapıldı. Asansörlerde aylık bakım ve servis hizmetinin yürütülebilmesi için asansör monte edenin kendi adına kurduğu servis istasyonu ve/veya sorumluluğu kendinde olmak üzere sözleşme ile yetki verdiği gerçek veya tüzel kişidir.
Türk Standartları Enstitüsü tarafından hizmet yeterlilik belgesi (HYB) sahip yetkili firmalar tarafından bakım ve servis hizmeti gerçekleştirilmektedir. Asansör bakımlarını gerçekleştirirken, katta durma hassasiyeti, güvenlik işaretleri, asansör kabin ve boşluğunun aydınlatması, kapı yön değiştirme tertibatı, durak kapıları ve alt kapı rayları, durak hareket kumandaları ve göstergeleri, asansör kabin kapısı ve durak kapısı kilit mekanizması, kapı açma kumandaları, dişli kutusu ve tahrik motoru, kumanda panosu ve motor hareket süresi sınırlayıcısı, hız regülatörü, tahrik kasnağı ve fren, tamponlar, sınır güvenlik kesicileri, acil alarm tertibatı, çift yönlü haberleşme araçlarının, askı halatları/zincirleri saptırma makaraları, elektrik tesisatı ve güvenlik tertibatı, kontrollerini bakım ve arıza formu ile değerlendirerek aylık bakımlarını gerçekleştirmektedir. Toplumun can ve mal güvenliğinin sağlanması için, bina yetkililerin bakım ve asansör periyodik kontrolleri konusunda bilgilendirilmeli, bakımların aylık HYB Belgesi’ne sahip yetkili asansör firmalarınca; yıllık periyodik muayenelerin ise A Tipi Muayene Kuruluşlarınca yapılması gerekmektedir” bilgisini paylaştı. Cengiz GÜNER
