Ülkemiz ve Balıkesir’de son yıllarda çıkan orman yangınlarının ardından “Çam ağacı olmazsa orman olmaz mı?” sorusu daha sık konuşulur oldu.
Sebebi belli: Çam ağaçları, yüksek reçine oranı ve kozalaklarının yapısı yüzünden yangında çok hızlı tutuşuyor. Üstelik yangın başladı mı, durdurmak da kolay olmuyor.
Çamın Yangındaki En Büyük Handikapı
Bilen bilir, çam ağacının kozalakları sıcakta patlar. Öyle sessiz sedasız değil; patlayınca metrelerce uzağa fırlar. Bu da alevleri yangın alanının dışına taşır. Birkaç dakika içinde yangın başka bir noktada yeniden başlar. Reçinesi zaten tutuşmayı kolaylaştırdığı için alevler daha da hızlanır.
Başka Türler Dikilemez mi?
Uzmanlar diyor ki: Yangın riski yüksek bölgelerde, zeytin, badem, incir ya da meşe gibi daha az yanıcı türler tercih edilebilir.
Bu türler sadece yangına dayanıklı değil, başka faydaları da var.
- Zeytin: Uzun ömürlü, yangına karşı dirençli. Meyvesinden yağ, odunundan ısınma malzemesi çıkar.
- Badem: Kuraklığa dayanır, erken çiçek açar. Meyvesi değerli, kabuğu bile yakıt olarak kullanılır.
- İncir: Hem taze hem kuru olarak yenir. Kökleri toprağı tutar, erozyonu önler.
- Meşe: Yangına karşı güçlüdür. Derin kökleri toprağı besler, odunu dayanıklıdır.
- Nar ve Ceviz: Meyvesi, gölgesi ve kerestesi ile ek gelir sağlar.
Avantajları
- Alevlerin yayılma hızı düşer.
- Bölge halkına düzenli gelir sağlar.
- Farklı türler, ekosistemi zenginleştirir.
- Derin köklü türler erozyonu azaltır.
Ama Unutulmaması Gereken Bir Şey Var
Her ağaç, ekosistemde farklı bir boşluğu doldurur. Çam ormanları da birçok hayvan için yuva demek. O yüzden bu tür değişiklikler gelişigüzel yapılamaz. Uzman görüşü ve uzun vadeli plan şart.
Balıkesir’de yangın riski yüksek alanlarda çam yerine başka türler dikmek mantıklı olabilir. Hem yangına karşı daha güvenli bir orman yapısı oluşur, hem de bölge ekonomisine katkı sağlanır. Ama bu iş aceleye gelmez; doğru yerde doğru tür, en baştan doğru planlamayla dikilmeli.
