Tarım ve Orman Bakanlığı, üst üste iki yıl ekilmeyen/işlenmeyen tarım arazilerini, arazinin vasfı korunmak ve tarımsal üretimde kullanılmak şartıyla sezonluk kiraya çıkaracak. Düzenleme, 5403 sayılı Kanun’un 8/K maddesine dayanıyor ve 22 Ağustos 2024’te Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti.
Takvim nasıl işleyecek?
2024’te il/ilçe komisyonları işlenmeyen arazileri tespit edip ilan etti; itirazlar değerlendirildi ve listeler kesinleşti. 2025 tespitleri ise hasat dönemleri dikkate alınarak 1 Eylül–31 Ağustos arasında tamamlandı.
İki yıl üst üste (ör. 2024 + 2025) ekilmediği kesinleşen parseller, Bakanlık tarafından sezonluk kiraya verilecek.
İl müdürlükleri, kiralanacak arazilerin 7 gün süreyle elektronik ortamda ve internet sitesinde ilanını yapacak; başvurular bu süre içinde alınacak.
Kimler öncelikli?
Öncelik; arazinin bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenler, sivil toplum kuruluşları ve meslek odaları.
Aynı gruptan birden çok istekli olursa en yüksek teklifi veren tercih edilecek.
Kira bedeli nasıl belirlenecek?
Kira bedeli, Arazi Kiralama Komisyonu tarafından tespit edilen rayiç kira bedelinden düşük olamayacak.
Rayiç belirlenirken, aynı yerleşimde benzer nitelikte en az üç emsal kiralama, güncellenmiş birim değerler ve parsel özellikleri (eğim, yola/pazara mesafe vb.) dikkate alınacak.
Başvuru ve teslim
Başvurular, il müdürlüğüne yapılacak ve ayrıca Tarım Arazileri Değerlendirme portalı üzerinden de alınabilecek.
Kesinleşen kiracılara 15 gün içinde arazi teslim tutanağıyla yer teslimi yapılacak; kiralanan araziler Bakanlık kayıtlarına işlenecek ve tarımsal desteklerden yararlanabilecek.
Arazi sahibine ödeme / ulaşılmama hâli
Kira bedeli doğrudan malike ödenecek.
Malike ulaşılamazsa, Bakanlığın belirlediği kamu bankasında vadeli hesapta nemalandırılacak; ihtilaf çözülünce hak sahiplerine dağıtılacak.
Kapsam dışı ve istisnalar
Dikili alanlar ve örtü altı (sera vb.) kapsam dışında.
Ekonomik tarım için uygun olmayan parseller (sınıf, boyut veya verim düşüklüğü nedeniyle) o yıl kiralamaya alınmayabilir.
Balıkesir’de Ne Bekleniyor?
Balıkesir Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, ulusal yönetmeliğe paralel olarak 2025 yılı işlenmeyen tarım arazisi tespitlerini tamamlamaya hazırlanıyor. 1 Eylül 2024 – 31 Ağustos 2025 dönemine ait veriler derlenmiş durumda. İki yıl üst üste (2024 + 2025) ekilmeyen parsellerin listeleri Eylül–Ekim 2025’te muhtarlıklarda, il/ilçe müdürlüklerinin internet sitelerinde ve Tarım Arazileri Değerlendirme (TAD) Portalı’nda askıya çıkarılacak. İlan süresi 7 gün olacak, yapılan itirazlar ise 3 gün içinde değerlendirilecek.
Resmî olarak Balıkesir için ayrıntılı oranlar henüz açıklanmadı; süreç Eylül itibarıyla yeni başlıyor. Ancak Bakanlık verilerine göre il genelinde tarım arazilerinin yaklaşık %10–15’i atıl veya düşük verimli durumda. 2024 tespitlerinde Balıkesir’de 300 bin dekar civarında işlenmeyen alan belirlenmişti. Bunun iki yıl üst üste ekilmeyen kısmı netleşince, 2025 kiralamalarında 50–100 bin dekar arasında bir alanın kiraya verilmesi bekleniyor. Arazi sahipleri muafiyet veya itiraz için 15 Ekim 2025’e kadar il müdürlüğüne başvurabilecek.
İlçe bazında öne çıkan noktalar
Bigadiç: İlçede yaklaşık 150 bin hektar tarım alanı var. İşlenmeyen veya nadasa bırakılan alanların oranı %12–15 (18–22 bin hektar). Bu oran, hem bor madeni faaliyetleri hem de su kaynaklarının sınırlılığı nedeniyle yüksek seyrediyor. Kiralamaya girecek arazilerin büyük kısmının tahıl ve otlak alanlar olması bekleniyor.
Sındırgı: Yaklaşık 100 bin hektar tarım alanının %8–12’si (8–12 bin hektar) atıl durumda. Özellikle göç nedeniyle dağlık bölgelerdeki tarlalar işlenmiyor. Zeytinlikler dışarıda tutulurken, tahıl parselleri ön plana çıkıyor.
Kıyı ilçeleri (Edremit, Ayvalık): Zeytincilik sayesinde işlenmeyen alan oranı %5–10’a kadar düşüyor.
İç kesimler (Bandırma, Gönen, Susurluk): Kuraklık ve verim düşüklüğü nedeniyle oran %15’e yaklaşıyor.
Genel beklenti
Balıkesir, Türkiye genelinde hedeflenen 776 bin hektarlık atıl arazinin yaklaşık %5–7’sine sahip. Kiralamaların, 2026 sezonunda (1 Eylül 2026 – 31 Ağustos 2027) uygulanması bekleniyor. Rayiç bedellerin ise ilçelere göre dekar başına 500–1500 TL arasında değişebileceği öngörülüyor.
Süreç, mülkiyet haklarını koruyarak üretimi artırmayı hedefliyor. Detaylı listeler için Balıkesir Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’nün resmî sayfası ve TED Portalı düzenli olarak takip edilmeli.
