Adl kelimesi, “doğru olmak, doğru davranmak, adaletle hükmetmek; eşitlemek” gibi anlamlar yüklenen bir masdardır.
Adl, “doğruluk, hakkaniyet ve adalet” anlamlarıyla isim olarak kullanıldığı gibi, “çok adil” anlamında sıfat olarak da kullanılır.
El-Adl, Allah’ın doksan dokuz ismini sayan Tirmizi’nin Esma-ül Hüsna hadisinde yer alır…
El-Adl, Kur’an’da çeşitli türemiş halleriyle birlikte 28 ayette geçmekle birlikte, bunların hiçbirinde Allah’ın adalet sıfatını ifade eder mahiyette kullanılmamıştır.
Yalnızca, “Rabbinin sözü, doğruluk bakımından da, adalet bakımından da tastamamdır” mealindeki En’am Suresi 115’nci ayette Allah’ın sözünün adaletli olduğu belirtilir.
Ama mutlak yaradan, birçok ayette; adaletin zıddı olan zulümden tenzih edilmiş, ayrıca “adl” manasına gelen ‘kıst’ da Kur’an’da ve hadislerde Allah’a izafe edilmiştir.
‘Adl’ fiilininin tersi zulümdür…
Allah’a zulüm isnad etmek, mutlak küfürdür...
Allah, hiçbir varlığa zerre kadar zulüm etmez...
O, hasmı olan zalime belki mühlet verir ama vakti geldiğinde de onu iflah ettirmez.
El-Adl, Allah’ın isimlerinden biri olarak kullanıldığında mübalağa ifade eden bir sıfat olup “çok adil, asla zulmetmeyen, hakkaniyetle hükmeden, haktan başkasını söylemeyen ve yapmayan” anlamına gelir.
Müslüman filozoflar; ‘Adl’ sıfatını, “Allah’ın her varlığa layık olduğu imkan ve kabiliyetleri bahşetmesi” anlamına gelen ‘inayet’ ve ‘cömertlik’ kavramlarıyla açıklamışlar.
İbn Teymiyye de muhtemelen bu görüşten yararlanarak 'Adl'e “Allah’ın, yaratıklarına nimet vermesi ve ihsanda bulunması” manasını verir.
Gazzali, Allah’ın adaletinin ne anlama geldiğini bilmeden onun adil olduğunu anlamanın, fiillerini, yaratıp idare ettiği kainatı tanımadan da adaletini kavramanın mümkün olmadığını söyler.
Ehl-i sünnet’in çoğuna göre Allah’ın zatıyla kaim olan ‘Adl’ sıfatı vardır.
Kur’ân’ın temel kavramlarından olan adalet; Bir şeyi olması gereken, layık olduğu yere koymaktır...
Uluhiyet ve rububiyeti Allah’a tahsis etmek, Allah’tan başkasına ibadet etmemek, O’na hiçbir varlığı şirk koşmamak adalettir.
El-Adl esmasının Ebced değeri ve zikir sayısı: 104
Zikir günü: Pazar
Zikir sayısı: Güneş (Sabah güneş doğarken ve ikindi sonrası)
Sırrın sahibine emanet olun…
