Gluten Faydalı mı, Zararlı mı?
Son yıllarda sağlık dünyasında sıkça tartışılan konulardan biri de glutenin insan sağlığı üzerindeki etkileri oluyor. Özellikle glutensiz beslenme trendinin artmasıyla birlikte “Gluten gerçekten zararlı mı?” sorusu gündeme gelmeye başladı. Peki, gluten nedir, kimler için risk oluşturur ve kimler için herhangi bir tehdit oluşturmaz?
GLUTEN NEDİR?
Gluten, buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein grubudur. Hamurun elastik yapısını sağlayarak ekmeklerin kabarmasına ve şekil almasına yardımcı olur. Aynı zamanda birçok hazır gıdada da kıvam arttırıcı olarak kullanılmaktadır.
GLUTENİN FAYDALARI
Gluten içeren tahıllar, lif, B vitamini, demir ve magnezyum gibi önemli besin öğeleri içerir. Ayrıca tam tahıllar, sindirim sistemine katkıda bulunarak bağırsak sağlığını destekler ve kalp hastalıkları riskini azaltabilir. Sağlıklı bireyler için glutenin diyetten tamamen çıkarılması, gereksiz besin eksikliklerine yol açabilir.
GLUTENİN ZARARLARI
Gluten bazı insanlar için ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle çölyak hastalığı olan bireyler, gluten tükettiklerinde bağırsaklarında hasar meydana gelir ve besin emilimi bozulur. Çölyak hastalığı olmayan ancak gluten hassasiyeti bulunan kişilerde de sindirim problemleri, şişkinlik, baş ağrısı ve yorgunluk gibi semptomlar görülebilir.
Ayrıca bazı araştırmalar, glutenin otoimmün hastalıklarla ilişkili olabileceğini öne sürmektedir. Ancak sağlıklı bireylerde gluten tüketiminin herhangi bir zararlı etkisi olduğu bilimsel olarak kanıtlanmış değildir.
Kimler Glutensiz Beslenmeli?
- Çölyak hastalığı teşhisi konmuş bireyler,
- Gluten intoleransı veya hassasiyeti olanlar,
- Bazı otoimmün hastalıklara sahip bireyler doktor kontrolünde glutensiz beslenmeyi deneyebilir.
Bunun dışında sağlıklı bireylerin gluteni tamamen hayatlarından çıkarması, besin çeşitliliğini azaltarak vücutta eksikliklere yol açabiliyor. Ayrıca glutensiz ürünlerin birçoğu işlenmiş ve katkı maddeleri içerebilir, bu da sağlıklı beslenmeyi zorlaştırabilir.
Uzmanlara göre; Gluten, çölyak hastaları ve gluten hassasiyeti olan bireyler için risk teşkil edebilirken, sağlıklı bireyler için herhangi bir tehlike oluşturmamaktadır. Beslenme düzenini değiştirmeden önce mutlaka bir beslenme uzmanına ya da doktora danışılması önerilirken, gereksiz kısıtlamalar yerine, dengeli ve bilinçli bir beslenme anlayışı benimsemenin en sağlıklı yol olacağı hatırlatılıyor.