Balıkesir’in en kalabalık ilçelerinden olan Bandırma’ya birkaç dakika mesafedeki Edincik, asırlık cumbalı evleri, zeytin kokulu sokakları ve Marmara’ya uzanan manzarasıyla zamana direnen bir yerleşim. Tarihi dokusuyla sessizce duran bu mahalle, doğru adımlar atılırsa Balıkesir turizminin parlayan yıldızı olabilir.
Yüzyılların tanığı bir yerleşim
Balıkesir’in en eski yerleşimlerinden biri olan Edincik, tarih sahnesinde binlerce yıl önce yerini aldı. Antik dönem izleri, Osmanlı mimarisi ve zeytinciliğin köklü geleneği bu mahallede iç içe yaşıyor. Bugün Bandırma’ya bağlı bir mahalle olan Edincik, tarihi Ulu Camii, eski çeşmeleri ve taş döşeli sokaklarıyla adeta bir zaman yolculuğu sunuyor.
“Bizim evlerin her taşında bir hatıra var”
70 yaşındaki Edincikli Hasan Amca, dedesinden miras kalan cumbalı evinin avlusunda otururken bize şöyle diyor:
“Bu evin penceresinden babam askere uğurlandı, düğünlerimiz burada yapıldı. Her taşında bir hatıra var. Yıkılan evlerimizi gördükçe içim burkuluyor.”
Hasan Bey’in sözleri, sadece nostalji değil, aynı zamanda mahalledeki korunma ihtiyacının da altını çiziyor.
Mimari miras: Cumbalar ve ahşap işçiliğin zarafeti
Dar sokakların iki yanında dizilmiş cumbalı evler, ahşap işçiliğin en güzel örneklerini sergiliyor. Renkli cepheleri, işlemeli pencereleri ve yüksek avluları ile Osmanlı kent hayatını yansıtıyorlar. Bazı evler restore edilerek yeniden hayat bulmuşken, bakımsız kalanlar yavaş yavaş zamana yeniliyor.
Geçmişte Edincik’in evleri kiremit çatıları, ahşap kaplamaları ve taş temelleriyle mahalleye özgü bir siluet çizerdi. Bugün bu görüntü kısmen devam etse de modern yapılar ve onarımsızlık, tarihi dokuyu parçalamaya başlamış durumda.
“Eskiden çocuk sesleri hiç eksik olmazdı”
Mahallenin 40 yıllık bakkalı ise değişimi şöyle anlatıyor:
“Eskiden yaz akşamları herkes kapısının önünde otururdu. Çocuklar sokakta oyun oynardı, evlerin kapıları açıktı. Şimdi çoğu ev boş, kapılar kilitli. Yine de yazın gelen ziyaretçiler sayesinde biraz hareket oluyor.”
Zeytin diyarından turizm merkezine
Edincik’in geçim kaynağı yüzyıllardır zeytincilik. Her hasat zamanı, sokaklar zeytin kasalarıyla doluyor. Ancak son yıllarda sosyal medyada paylaşılan fotoğraflar, mahalleyi kültür ve fotoğraf turizmi açısından cazip hale getirdi. Özellikle düğün fotoğrafçıları, cumbalı evlerin önünü adeta açık hava stüdyosuna çevirmiş durumda.
Turizm potansiyelinin anahtarı: Doğru planlama
Yerel yönetim, bölgeyi cazibe merkezi haline getirmek için restorasyon projelerine hız vermeyi planlıyor. Bu süreçte hem yerel halkın ekonomik fayda sağlaması hem de mimari mirasın bozulmadan korunması hedefleniyor.
Zeytinyağı atölyeleri, geleneksel yemek kursları, rehberli sokak turları gibi etkinlikler Edincik’i sadece fotoğraf noktası olmaktan çıkarıp “yaşayan bir turizm rotasına” dönüştürebilir.
Tehditler ve fırsatlar
- Risk: Plansız yapılaşma, özgün dokuyu bozabilir.
- Fırsat: Koruma-kullanma dengesiyle hem kültürel miras hem de yerel ekonomi güçlenebilir.
- Çözüm: Bölge halkı, belediye ve turizm yatırımcılarının ortak bir vizyon oluşturması.
Sessiz bir cazibenin uyanışı
Edincik bugün hâlâ sakin, hâlâ zeytin kokulu, hâlâ geçmişin izlerini taşıyor. Ama doğru adımlar atılırsa, bu küçük mahalle Marmara’nın saklı kültür başkentlerinden biri olarak hafızalara kazınabilir. Cumbalı evlerin gölgesinde yürürken hissedilen o huzur, yalnızca korunan bir tarihle geleceğe taşınabilir.
