
Balıkesir mutfağının bayram ve özel günlerdeki gözdesi sura, kuzu eti ve iç pilavın muhteşem uyumuyla damaklarda unutulmaz bir tat bırakıyor. Havranlı Ayşe teyze, “Eskisi gibi kokusu mahalleyi sarmıyor” diyerek bu lezzetin geleneksel pişirme usullerinin önemine dikkat çekiyor.
Balıkesir’in mutfak mirasını yaşatan nadide lezzetlerden biri olan sura, hem bayram sofralarının hem de özel günlerin vazgeçilmezi olmaya devam ediyor.
Balıkesir Mutfağının Temel Özellikleri
Zeytinyağlıların Ege mutfağından, etli yemeklerin ise Marmara ve İç Anadolu etkisinden izler taşıdığı Balıkesir mutfağı, hem deniz hem kara ürünleriyle zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Yerel halk, mutfak kültürünü yalnızca damak zevki olarak değil, aynı zamanda bir gelenek ve birliktelik unsuru olarak görür. Köylerde hâlâ tandır başında pişen ekmekler, ev yapımı tarhanalar, zeytinyağlı enginarlar ve etli güveçler, kentin gastronomi kimliğinin vazgeçilmez parçalarıdır.
Suranın Kültürel Önemi
Sura, özellikle Kurban Bayramı sonrasında yapılan, kuzu etinin kaburga, kol ya da döş kısmının iç pilav ile sarılarak pişirildiği, yöreye özgü bir yemek olarak biliniyor. Osmanlı mutfağından izler taşıyan bu lezzet, Balıkesir’in kırsal kesimlerinde düğün, mevlit ve bayram sofralarının baş tacıdır. Eskiden büyük bakır tencerelerde odun ateşinde pişirilen sura, kokusuyla tüm mahalleyi saran bir davet niteliği taşırdı.
Sura İçin Gerekli Malzemeler
- Kuzu eti (özellikle kaburga, kol veya döş kısmı)
- Pirinç
- Soğan
- Tereyağı veya kuyruk yağı
- Baharatlar (karabiber, yenibahar, tarçın)
- Tuz
Suranın Yapılışı
Kaburga, kol veya döşten hazırlanan kuzu eti hafifçe tuzlanır. Ayrı bir tavada tereyağı ile kavrulan pirinç, soğan ve baharatlarla harmanlanarak iç pilav hazırlanır. Hazırlanan iç pilav, kuzu etinin içine serilir ve bohça şeklinde sarılır. Tencereye dizilen bohçalar, üzerine et suyu eklenerek kısık ateşte uzun süre pişirilir. Sonuçta ortaya, yumuşacık etin pilavla bütünleştiği, kokusu kadar lezzetiyle de büyüleyen bir yemek çıkar.
Havralı Ayşe Teyze Anlatıyor
Balıkesir’in Havran ilçesinde yaşayan 78 yaşındaki Ayşe Öztürk, sura tarifini annesinden öğrendiğini söylüyor:
"Eskiden bizim buralarda bayram sabahı sura kokusuyla uyanılırdı evladım. Kuzu etini titizlikle işleyeceksin, pilavını da tane tane yapacaksın. Etin yağı pilavın içine akacak, işte o zaman sura olur. Şimdi herkes hazır et, hazır baharat kullanıyor, ama eskisi gibi kokusu mahalleyi sarmıyor."
Sura Nerede Yenir?
Balıkesir’de surayı en otantik haliyle tatmak isteyenler için en doğru adres, şehir merkezindeki geleneksel ev yemekleri sunan küçük aile işletmeleri. Özellikle Havran, Edremit ve Burhaniye’de bazı köy evleri, önceden sipariş verilirse misafirlerine bu özel lezzeti sunuyor. Bu ilçelerdeki tarihi lokantalarda, ustaların elinden çıkmış sura bulmak mümkün.
Sura, sadece bir yemek değil, Balıkesir’in geçmişinden bugüne taşıdığı bir sofra mirası. Onu tatmak, aslında kentin tarihini ve insanını tanımak anlamına geliyor.
Bahsettiğiniz yemeği yapan lokantalarin veya kisilerin adını ve adreslerini nasıl öğreniriz,