Tarımda verimliliği artırmak ve zararlılarla mücadele etmek için kullanılan pestisitler, yanlış ya da aşırı kullanıldığında insan sağlığı üzerinde ciddi tehlikeler yaratabiliyor. Türkiye’de yapılan çeşitli analizler, bazı meyve ve sebzelerde yüksek oranda pestisit kalıntısı bulunduğunu ortaya koyuyor. Bu kalıntılar uzun vadede kanser, hormonal bozukluklar, sinir sistemi hastalıkları gibi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
En Çok Pestisit İçeren 10 Gıda
Uzman değerlendirmeleri ve saha gözlemleri doğrultusunda Türkiye’de yüksek pestisit riski taşıyan bazı temel gıdalar şunlardır:
Asma yaprağı – Özellikle salamura edilmeden önce yüksek kalıntı barındırabilir.
Sivri biber – İnce kabuğu nedeniyle pestisiti daha çok emebilir.
Ispanak – Yaprak yüzeyi geniştir ve ilaçları kolayca tutar.
Kıvırcık marul – Katmanlı yapısı nedeniyle yıkaması zordur, kalıntı barınabilir.
Armut – Kabuk altında dahi pestisit kalabilir.
Üzüm – Kabuklu yapısı kalıntının kalmasına neden olabilir.
Elma – Parlak görünüm veren mumlar da kalıntı saklayabilir.
Dolmalık biber – Etli yapısı nedeniyle iç kısmında bile kalıntı olabilir.
Patlıcan – Geniş yüzeyi ile ilacı kolayca çeker.
Domates – Tarla domateslerinde kalıntı oranı daha yüksek olabilir.
Pestisitten Korunmak İçin Ne Yapmalı?
Pestisit kalıntılarından tamamen kurtulmak her zaman mümkün olmasa da, uygulanabilecek bazı yöntemlerle bu riski ciddi oranda azaltabilirsiniz:
Sirke ile Bekletme
Bir litre suya yarım çay bardağı doğal sirke ekleyin ve meyve-sebzeleri bu suda 15 dakika bekletin. Ardından durulayın. Sirke, zararlı kalıntıların bir kısmını çözebilir.
Karbonatlı Su Kullanımı
1 litre suya 1 tatlı kaşığı karbonat ekleyerek hazırlanan solüsyon, sebze ve meyveleri arındırmada etkilidir. Özellikle yapraklı sebzeler için tercih edilebilir.
Tuzlu Su ile Yıkama
Yüzey kalıntılarını çözmek için %2 oranında tuz içeren suda bekletmek faydalı olur. Ardından durulama ihmal edilmemelidir.
Kabuk Soyma
Pestisitler genellikle meyve ve sebzelerin yüzeyinde birikir. Bu nedenle kabuklu ürünlerde soyma işlemi etkili olabilir.
Fırçalayarak Yıkama
Pürüzlü yüzeye sahip ürünleri (örneğin patates, salatalık) fırçalayarak yıkamak, fiziksel temizliği artırır.
Bilinçli Tüketim Hayat Kurtarır
Tüketicilerin mevsimlik ve yerel üretime yönelmesi, organik ürünlere öncelik vermesi ve tarımda bilinçli ilaç kullanımını talep etmesi, hem bireysel hem toplumsal sağlık için kritik önemdedir.
