Pandemi sonrası Balıkesir’de de hızla büyüyen “köy evi” hayali, artık sadece emeklilerin değil gençlerin de yeni yaşam tercihine dönüştü. Doğallık arayışı, ekonomik kaygılar ve uzaktan çalışma kültürü kırsala yönelimi artırırken, farklı yaşam tarzları köylerde yeni bir sosyo-kültürel dönüşüm yaratıyor. Ancak dikkat çekici bir nokta var: Herkesin hayalindeki köy evi aynı değil. Kimisi dedesinden kalan taş yapıyı restore etmeye çalışıyor, kimisi ise şehirdeki konforun aynısını köye taşıyarak modern bir kır evi kurma peşinde koşuyor.
2020 ve 2021 yıllarında yaşanan pandemi sonrasının en belirgin toplumsal dönüşümlerinden biri, Türkiye’de giderek daha fazla insanın “köy evi” hayali kurması oldu. Önceleri emeklilerin tercih ettiği sakin yaşam modeli, artık genç çalışanların, uzaktan çalışma kültürüne geçenlerin ve doğayla yeniden bağ kurmak isteyenlerin de favorisine dönüştü. Minimalizm, doğallık, sürdürülebilirlik ve ekonomik kaygılar, köy evine yönelimi hızlandırıyor.
Köy Yaşamına İlgiyi Artıran Nedenler
Köy evi hayalini besleyen en güçlü neden, pandeminin ardından değişen hayat algısı oldu. Şehir yaşamı, kapanmalar ve artan kalabalık baskısı nedeniyle birçok kişi için yorucu bir döngü hâline geldi. İnsanlar nefes almak, doğayla temas kurmak ve kendi ürettiklerini tüketmek gibi arzularla kırsala yöneldi. Gıda güvenliğine duyulan endişe de köy evi isteğini artırdı. Bahçede sebze yetiştirme, küçük çaplı tavuk besleme ve kendi ekmeğini yapma gibi fikirler, özellikle gençler için bir çeşit özgürlük alanı oluşturdu.
İklim krizinin etkileri de köye yönelimi tetikledi. Daha temiz hava, daha az beton, daha çok yaşam alanı ve daha düşük stres seviyesi, büyük şehirden bunalanların ilgisini kırsala kaydırdı. Ayrıca uzaktan çalışmanın yaygınlaşması, işini bırakmadan doğayla iç içe bir hayat sürmeyi mümkün kıldı. Böylece köy evi sadece bir tatil kaçamağı değil, alternatif bir yaşam biçimi hâlini aldı.
Sosyo-Kültürel ve Ekonomik Değerlendirme
Köy evi trendi sosyo-kültürel açıdan iki yönlü bir değişim yaratıyor. Şehirliler köye yerleşerek yeni bir yaşam biçimi üretirken, köy kültürü de bu yeni gelenlerden etkileniyor. Örneğin, daha önce geleneksel yapıların hâkim olduğu bölgelerde modern çizgide evler yükselmeye başladı. Bazı köylerde kahvehanelere internet altyapısı kuruldu, bazı yerlerde yerel üreticiler sosyal medya üzerinden satış yapmaya başladı.
Ekonomik açıdan bakıldığında köy evi talebi, arsa ve eski yapı fiyatlarını ciddi biçimde artırdı. Balıkesir, Bursa, Muğla ve Çanakkale gibi bölgelerde köy içi arsalar son üç yılda büyük değer kazandı. Bazı köylerde satılık ev bulmak bile zorlaştı. Bu durum yerleşik halk için ekonomik fırsatlar yaratırken, kimi ailelerde “yerinden edilme” kaygısına da yol açtı.
Köylüler, artan ev fiyatları nedeniyle kendi çocuklarının bile köyde ev sahibi olmasının zorlaştığını ifade ediyor. Buna karşın birçok esnaf, yeni yerleşimciler sayesinde köy ekonomisinin canlandığını söylüyor. Dolayısıyla köy evi trendi hem fırsatlar hem riskler barındırıyor.
Doğru Yeri Belirlemede Etkili Unsurlar
Köy evi hayali kuranlar için doğru yer seçimi kritik önem taşıyor. Arsa eğimi, güneş alma durumu, su kaynaklarına yakınlık, toprak kalitesi, deprem risk haritası ve yol erişimi, karar verme sürecinin temel unsurları arasında bulunuyor. Ayrıca köyün sosyal dokusu da belirleyici oluyor. Bazı köylerde yeni gelenlere hızla uyum sağlanırken, bazıları dışarıdan gelenlere daha mesafeli davranabiliyor.
Balıkesir ve çevresinde köy evi için en çok tercih edilen yerler arasında Kazdağları etekleri, Manyas çevresi, Havran kırsalı, Gömeç’in yüksek kesimleri ve Dursunbey yaylaları bulunuyor. Bu bölgeler hem temiz hava hem de geniş bahçe imkânı sunduğu için öne çıkıyor.
Köye Taşınan Farklı Yaşam Tarzları
Köy evine yönelenler arasında dikkat çeken en büyük ayrım, “gelenekselci” ve “modernist” köy evi yanlıları arasında oluşuyor.
- Geleneksel Köy Evi Hayali Kurulanlar:
Atalarından kalan yapıyı restore edip taş duvarları, ahşap tavanları ve eski dokuyu korumaya çalışıyor. Bahçede tavuk, keçi ya da sebze yetiştirerek tam anlamıyla kırsal bir yaşam peşinde koşuyorlar. - Modern Köy Evi Arayanlar:
Şehir konforunu bırakmak istemeyen grup ise yerden ısıtmalı sistemler, geniş cam cepheler, modern mutfaklar ve mimari tasarımın öne çıktığı evler yaptırıyor. Onlar için köy hayatı, yüksek konforlu bir doğa deneyimi anlamına geliyor.
Bu farklı tarzlar köylerde yeni bir sosyal çeşitlilik yaratıyor.
Köy Yaşamında Uyum Zorlukları
Her güzel hayalin içinde belirli zorluklar da bulunuyor. İlk olarak şehirdeki kolaylıkları geride bırakmak birçok kişi için zorlayıcı oluyor. Kışın ağır geçtiği bölgelerde soba yakmak, sık sık elektrik kesintisi yaşamak ya da marketlerin uzak olması, yeni yerleşimciler için alışılması gereken durumlar arasında yer alıyor. Ayrıca bazı köylerde internet altyapısı hâlâ yetersiz olduğu için uzaktan çalışanlar güçlük çekebiliyor.
Köy yaşamının sosyal kısmı da şehirden oldukça farklı. Komşuluk ilişkileri daha yoğun olduğu için bazı kişiler bu yakın temasa alışmakta zorlanıyor. Buna karşılık köy halkı da yeni gelenlerin farklı yaşam tarzlarına ayak uydurmaya çalışıyor.
