Balıkesir’de son yıllarda art arda açılan AVM’ler ve zincir marketler, küçük esnafın varlığını tehdit ediyor. Mahalle bakkalları yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalırken, tüketici tercihleri de hızla değişiyor. Esnaf ise “hayatta kalma” mücadelesi veriyor.
Balıkesir, Türkiye’nin birçok ilinde olduğu gibi modern alışveriş merkezleri ve zincir marketlerin hızla yayılmasına tanıklık ediyor. Şehir merkezinde ve ilçelerde açılan büyük market zincirleri, uygun fiyat politikaları ve sürekli kampanyalarla tüketiciyi kendine çekiyor. Ancak bu durumun bedelini en çok mahalle bakkalları ödüyor.
Mahalle Bakkallarının Yok Oluşu
Eskiden her sokakta mutlaka bir hatta birden fazla bakkal bulunurdu. Bakkal, sadece alışveriş yapılan yer değil, aynı zamanda mahallenin sosyal hafızasıydı. Fakat bugün Balıkesir’in birçok semtinde bakkal sayısı hızla azalıyor. Küçük esnaf, dev marketlerle rekabet edemiyor. “Müşterimiz artık zincir markete gidiyor, biz ayakta kalmakta zorlanıyoruz” diyen bakkallar, kapanma tehlikesiyle karşı karşıya.
Zincir Marketlerin Baskısı
Balıkesir’de açılan zincir marketler, düşük maliyet ve geniş ürün yelpazesiyle tüketicilere cazip geliyor. Üstelik haftalık indirim kampanyalarıyla fiyat avantajı yaratıyorlar. Ancak küçük esnaf bu fiyat rekabetine giremiyor. Kısıtlı sermayeyle ayakta duran bakkallar, yüksek kira ve işletme giderleri nedeniyle zor durumda kalıyor.
Tüketici Tercihleri Değişiyor
Balıkesirli tüketiciler, alışverişte daha çok fiyat avantajına yöneliyor. Zincir marketler bu ihtiyaca cevap verirken, bakkallar “müşteri sadakati” sayesinde varlığını sürdürmeye çalışıyor. Mahalle sakinleri, bakkaldan veresiye alışveriş yapabilmenin ve samimi ilişkilerin önemini hatırlatıyor. Ancak genç nesil, kolaylık ve çeşitlilik nedeniyle zincir marketleri tercih ediyor.
Esnafın Çözüm Arayışları
Küçük esnaf, ayakta kalmak için yeni yöntemler arıyor. Bazı bakkallar, yöresel ürünler satarak fark yaratmaya çalışıyor. Kimileri ise dijital platformlarda paket servis hizmeti sunuyor. Esnaf temsilcileri, “Balıkesir’de küçük işletmeler korunmazsa, ticaret tekelleşecek” uyarısında bulunuyor.
Uzmanlardan Uyarı: Denge Kayboluyor
Ekonomi uzmanları, serbest piyasanın işlediğini ancak rekabet şartlarının eşit olmadığını vurguluyor. Büyük zincirlerin hızlı büyümesi, yerel esnafı piyasadan silme noktasına getiriyor. Uzmanlara göre çözüm, küçük işletmelere yönelik destek programlarıyla esnafın güçlendirilmesi.
Balıkesir’de küçük esnafın verdiği mücadele, sadece ekonomik değil, aynı zamanda kültürel bir mesele olarak görülüyor. Çünkü bakkalların kapanmasıyla birlikte mahalle kültürü de yavaş yavaş kayboluyor.
