Balıkesir genelinde kışın sert yüzünü göstermesiyle sobalar başköşeye kuruldu. Ancak her yıl yaşanan üzücü olaylar, soba kullanımının sadece "kovayı doldurup kibriti çakmak" olmadığını acı bir şekilde hatırlatıyor. Uzmanlar bu kez sadece baca temizliği için değil, kullanılan yakıtın kimyası konusunda da uyarıyor.
Özellikle Marmara ve Ege'nin kesişim noktasındaki şehrimizde etkili olan Lodos, bacayı tıkadığında içeride ne yandığı hayati önem taşıyor. İşte yakıt türlerine göre dikkat etmeniz gereken kritik detaylar:
1. Kömür: "Sandviç Tekniği" Yapmayın!
Balıkesir'de ısınma amaçlı en sık kullanılan yakıt kömür. Ancak kömürün en büyük düşmanı yanlış yakım tekniğidir.
Hayati Hata: Yanmakta olan kömürün üzerine taze kömür ilave etmek. Bu işlem, alttaki ateşin gazı sıkıştırmasına ve patlamalı yanmaya ya da sinsi karbonmonoksit sızıntısına neden olur.
Doğrusu: Kömür sobası, üstten yakılmalıdır. Kova doluyken üstten tutuşturulan kömür, gazın yanarak bacadan tahliyesini kolaylaştırır ve zehirlenme riskini minimize eder.
Uyutma Miti: "Gece yatarken kömürü atayım, sabaha kadar yansın" düşüncesi lodoslu havalarda bir Rus ruletidir. Tam yanma gerçekleşmeden soba uyutulmamalıdır.
2. Odun: "Islak Odun" ve "Zeytin" Gerçeği
Bölgemizde zeytin ağacının bolluğu nedeniyle zeytin odunu sıkça tercih ediliyor.
Gizli Tehlike (Kreozot): Eğer yaktığınız odun nemliyse (ıslaksa), yanma sırasında bacada "zift" (kreozot) tabakası oluşturur. Bu tabaka zamanla daralır ve baca yangınlarının bir numaralı sebebidir.
Zeytin Odunu: Yağlı bir ağaç olduğu için kalorisi yüksektir ancak çok hızlı ve yoğun kurum yapar. Zeytin odunu yakanların bacalarını, diğer odun türlerine göre iki kat daha sık temizletmesi gerekir.
3. Pelet: Modern Ama Dikkat İstiyor
Son yıllarda temizliği ve kullanım kolaylığı ile Balıkesir'de pelet sobaları veya pelet sepetleri popülerleşti.
Hava Akışı: Pelet, sıkıştırılmış talaş olduğu için yanarken yoğun oksijene ihtiyaç duyar. Eğer sobanın hava menfezlerini "tasarruf olsun" diye tamamen kapatırsanız, pelet için için yanmaya başlar ve zehirli gaz üretimi artar.
Kalite Farkı: Kimyasal yapıştırıcı (MDF tozu vb.) içeren kalitesiz peletler, hem sobanıza zarar verir hem de iç ortam havasını kirletir. Mutlaka %100 doğal ağaç peleti tercih edilmelidir.
5 Altın Güvenlik Kuralı
Yakıtınız ne olursa olsun, bu kurallar kanun niteliğindedir:
Lodos Dedektifi Olun: Balıkesir lodosu affetmez. Rüzgarın ters estiği gecelerde sobayı söndürmeden yatağa girmeyin.
%60 Kuralı: Kovanızı ağzına kadar doldurmayın. Yanma odasında hava sirkülasyonu için %40'lık bir boşluk bırakmak, verimi artırır ve gaz sıkışmasını önler.
Bant Hayat Kurtarır: Boru birleşim yerlerini ve baca girişini mutlaka alüminyum folyo bant ile sızdırmaz hale getirin. Dumanın sızacağı tek bir delik bile olmamalı.
Menfezler Açık: Soğuk geliyor diye camdaki veya duvardaki menfezleri kapatmayın. Soba oksijen tüketir; taze hava girişi yoksa odayı karbonmonoksit kaplar.
Baca Şakaya Gelmez: "Çekiyor gibi" demeyin. Kış ortasında yapılacak ikinci bir baca temizliği, ailenizi güvenceye alır.
Uzmanlar, vatandaşları sadece ısınma maliyetlerini değil, can güvenliklerini de düşünerek hareket etmeye davet ediyor.
