Son haftalarda art arda yaşanan gıda zehirlenmesi vakaları vatandaşların dışarıdan yemek sipariş etme alışkanlığını ciddi şekilde etkiledi. Birçok kişi hijyen şüphesiyle online sipariş platformlarından uzak durmaya başlarken, bu durumdan en çok etkilenen kesimlerden biri de moto kuryeler oldu. Sipariş yoğunluğunun düşmesiyle birlikte kuryelerin kazançlarında belirgin bir azalma yaşanıyor.
Gıda Zehirlenmesi Korkusu Sipariş Alışkanlıklarını Değiştirdi
Balıkesir ve çevre illerde son dönemde artış gösteren gıda zehirlenmeleri, vatandaşların restoran tercihlerinde büyük bir kırılmaya yol açtı. Özellikle sosyal medyada paylaşılan şikayetler, bozuk ürün iddiaları ve denetim eksikliği eleştirileri, dışarıdan yemek sipariş etmeyi riskli bir seçenek hâline getirdi.
Vatandaşların büyük bir kısmı, “Ne yediğimi en azından evde kendim biliyorum” diyerek mutfaklarına yönelirken, paket servis uygulamalarındaki sipariş trafiğinde gözle görülür bir düşüş yaşanıyor.
Kuryeler: “Siparişler Yarı Yarıya Azaldı”
Balıkesir’de çalışan moto kuryeler, son bir aydır ciddi bir iş kaybı yaşadıklarını belirtiyor. Bazı kuryeler günlük sipariş hacminin neredeyse %40 ila %50 oranında düştüğünü söylüyor.
Bir kurye şöyle anlatıyor:
“Geçen ay bir vardiyada 35–40 sipariş taşırken şimdi 15 siparişi zor buluyoruz. Kazancımız da doğal olarak yarıya indi. Gıda zehirlenmeleri herkesin düzenini bozdu ama biz sahada doğrudan etkisini görüyoruz.”
Kuryeler ayrıca siparişin azalmasıyla birlikte prim sistemiyle çalışanların gelir kaybının daha da arttığını ifade ediyor. Birçok restoranda paket servis çalışanlarının primleri günlük sipariş sayısına göre belirleniyor. Dolayısıyla siparişin düşmesi sadece restoranları değil, sahada çalışan her kuryeyi doğrudan etkiliyor.
Restoranlar da Şikâyetçi: “Güven Kaybı Yaşıyoruz”
Paket servis hizmeti veren restoranlar da durumdan rahatsız. Balıkesir’de bazı işletme sahipleri, artan gıda zehirlenmelerinin sadece ilgili işletmeleri değil, tüm sektörü zor durumda bıraktığını aktarıyor. Ortak şikâyet ise şu:
“Bir yerde sorun çıkınca tüm sektör zan altında kalıyor. İnsanlar ‘acaba’ diyerek sipariş vermiyor. Bu güvensizlik hem bizim hem kuryelerin hem de online platformların iş hacmini daralttı.”
Restoranlar, bu dönemde denetimlerin artmasını, hijyen belgelerinin sıkılaştırılmasını ve sektörel bir güven kampanyası başlatılmasını öneriyor.
Eve Yemek Siparişi Yerine Evde Yemek Hazırlığı Arttı
Uzmanlara göre gıda zehirlenmesi vakalarının ani artışı, insanların alışkanlıklarını kısa vadede büyük ölçüde etkiledi. Özellikle:
Çalışan kesim,
Öğrenciler,
Tek yaşayan bireyler
dışarıdan sipariş vermek yerine hızlı hazırlanabilen ev yemeklerine yönelmeye başladı. Marketlerde konserve, bakliyat ve hazır çorba satışlarında bile artış yaşandığı belirtiliyor.
Kuryelerin Ekonomik Yükü Büyüyor
Sipariş azalınca kuryelerin karşı karşıya kaldığı zorluklar da çeşitleniyor:
➤ Gelir Kaybı
Birçok kurye günlük kazancının büyük kısmını sipariş başı ücretlerden ve primlerden sağlıyor. Azalan sipariş, doğrudan maaş kesintisine neden oluyor.
➤ Yükselen Yakıt Fiyatları
Kazanç düşerken yakıt fiyatlarının yükselmesi, kuryelerin maliyet baskısını büyütüyor.
➤ Güvencesiz Çalışma
Kuryelerin önemli bir bölümü sigortasız veya yarı zamanlı çalışıyor olduğu için bu gelir düşüşüne karşı korumasız durumda kalıyor.
Bir başka kurye durumu şöyle özetliyor:
“Sipariş yok diye vardiya kısaltılıyor. Eve giderken kazandığımız para mazota yetmiyor. Gıda zehirlenmesi sadece tüketiciyi etkilemedi, bizim hayatımızı da etkiledi.”
Vatandaşlar Denetim İstiyor
Artan şikâyetler karşısında vatandaşların en güçlü talebi ise ortak:
“Daha sıkı denetim istiyoruz.”
Özellikle paket servis sektöründe yer alan işletmelerin:
Hijyen koşulları,
Son kullanma kontrolü,
Depolama koşulları,
Ürün tazeliği,
daha sık denetlenmesi gerektiği vurgulanıyor.
Sektör Uzmanları: “Güven Kaybı En Büyük Sorun”
Gıda mühendisleri ve sektör uzmanları, yaşanan sürecin en büyük etkisinin “algısal” olduğunu belirtiyor. Uzmanlara göre her vakada sistemsel bir sorun olmayabilir, ancak insanların güveni sarsıldığı anda tüm sektör darbe alıyor.
Bu durum hem restoranları hem kuryeleri hem de tüketiciyi olumsuz etkileyen bir zincir oluşturuyor.
Özetle: Gıda Zehirlenmeleri Yalnızca Sağlık Değil, Ekonomik Bir Kriz Yarattı
Son haftalarda artan gıda zehirlenmeleri sadece tüketici sağlığını değil, paket servis sektörünün tüm dinamiklerini etkiledi. Vatandaşın sipariş alışkanlıkları değişti, restoranların işleri düştü, en büyük darbeyi ise sahada çalışan kuryeler aldı.
Her kesim ortak noktada buluşuyor:
Güven kaybı giderilene kadar sektör eski temposuna dönemeyecek.
