Avasküler nekroz (AVN), kemiğe kan akışının azalması veya tamamen kesilmesi sonucu kemik dokusunun ölümü anlamına gelir. Bu durum, kemiğin çökmesine ve eklemde şiddetli ağrıya yol açabilir. AVN, özellikle ağırlık taşıyan eklemleri, örneğin kalça, diz, omuz ve ayak bileklerini etkiler.
Avasküler nekrozun nedenleri çeşitlidir ve şöyle guruplara ayrılabilir; travma (Kemik kırıkları veya çıkıkları, kemiğe giden kan akışını kesebilir.), steroid kullanımı (Uzun süreli yüksek doz steroid kullanımı, kan damarlarının daralmasına ve kan akışının azalmasına neden olabilir.), alkol kullanımı(Aşırı alkol tüketimi, kan damarlarına zarar vererek AVN riskini artırabilir.), kronik hastalıklar (Diyabet, lupus ve orak hücreli anemi gibi hastalıklar da AVN'ye yol açabilir.). Bunların dışındaki faktörler; kemoterapi, radyasyon tedavisi ve belirli kemik hastalıkları gibi durumlar olarak ifade edilir ve AVN riskini artırabilir.
AVN belirtileri yavaş yavaş gelişebilir ve şunları içerebilir:
* Ağrı: Genellikle etkilenen eklemde hissedilir ve zamanla şiddetlenir.
* Hareket Kısıtlılığı: Eklem hareketlerinde azalma ve sertlik.
* Topallama: Özellikle kalça veya diz eklemi etkilenmişse yürümede zorluk.
AVN teşhisi için doktor fizik muayenede, ağrı ve hareket kısıtlılığı belirtilerini değerlendirir. Gerekli ise röntgen, MRI ve CT taramaları, kemik yapısını ve kan akışını değerlendirmek için tetkikleri isteyebilir.
AVN tedavisi, hastalığın evresine ve şiddetine bağlı olarak değişir. İlaç tedavisinde, ağrı kesiciler ve anti-inflamatuar ilaçlar, semptomları hafifletebilir. Eklem hareketliliğini ve fonksiyonunu artırmak için egzersizler verilebilir. İlerlemiş vakalarda ise cerrahi seçenekler düşünülebilir. Çekirdek dekompresyonu yönteminde, kemikte küçük bir delik açılarak basınç azaltılır ve yeni kan damarlarının oluşumu teşvik edilir. Osteotomide, kemik yeniden şekillendirilir ve yük taşıyan kısmın azaltılması hedeflenir. Eklem Değiştirmede (Artroplasti) ise ağır vakalarda, hasarlı eklem protezle değiştirilir.
Erken teşhis ve uygun tedavi, AVN'nin ilerlemesini yavaşlatabilir ve eklem fonksiyonunun korunmasına yardımcı olabilir. AVN şüphesi varsa, bir ortopedi uzmanına başvurmak önemlidir. Ardından gerek görülürse fizik tedavi ve rehabilitasyon desteği alınabilir.
