Bebeklik dönemi, büyüme ve gelişimin en hızlı yaşandığı, aynı zamanda sağlığın en dikkatli şekilde takip edilmesi gereken bir dönemdir. Bu süreçte bazı bebeklerde doğuştan gelen, yani genetik yolla aktarılan kalıtsal hastalıklar görülebilir. Kalıtsal hastalıklar, genlerdeki bozukluklar sonucu ortaya çıkar ve bebeklerin hem fiziksel hem de zihinsel gelişimlerini olumsuz etkileyebilir. Ancak erken tanı ve uygun fizik tedavi yaklaşımları sayesinde bu hastalıkların etkileri önemli ölçüde azaltılabilir.
Bebeklerde en sık rastlanan kalıtsal hastalıklar arasında Spinal Musküler Atrofi (SMA), Duchenne Musküler Distrofi (DMD), Kistik Fibrozis, Fenilketonüri ve Serebral Palsi yer alır. Bu hastalıkların her biri farklı organ ve sistemleri etkileyebilir; özellikle kas-iskelet sistemi ve sinir sistemi bu hastalıklarda sıkça hasar görür. Kas zayıflığı, hareket kısıtlılığı, solunum problemleri ve gelişim geriliği gibi belirtiler bu çocuklarda sık görülür.
Bu noktada fizik tedavi ve rehabilitasyon, hastalığın seyrini yavaşlatmak ve bebeğin yaşam kalitesini artırmak adına kritik bir rol oynar. Fizyoterapistler, bebeklerin motor gelişimini desteklemek, kas gücünü korumak, solunum fonksiyonlarını iyileştirmek ve eklem deformitelerini önlemek için özel egzersiz programları hazırlar. Bu programlar, bebeğin yaşına ve hastalığın seviyesine göre bireysel olarak planlanır.
Örneğin, SMA hastası bir bebekte kas zayıflığı çok belirgindir ve bu durum zamanla solunum ve yutma fonksiyonlarını bile etkileyebilir. Bu bebeklerde erken dönemde başlanan fizik tedavi ve rehabilitasyon, kas gücünü mümkün olduğunca korumaya yardımcı olur. Pasif hareketler, pozisyonlama, solunum egzersizleri ve yutma terapileri tedavi sürecinin temel taşlarıdır. Duchenne Musküler Distrofi’li çocuklarda ise yürüme yeteneği genellikle okul öncesi dönemde kaybedilir; fizik tedavi bu süreci geciktirmeye çalışır.
Fizik tedavi sürecinde aile eğitimi de çok önemlidir. Ailelerin günlük yaşamda uygulayabileceği pozisyonlama teknikleri, egzersizler ve oyun temelli hareket önerileri sayesinde bebeklerin fiziksel gelişimi desteklenir. Aynı zamanda bu süreçte bebekle sevgi ve güven temelli iletişim kurulması, ruhsal iyilik hali açısından da fayda sağlar.
Rehabilitasyon sürecine destek olarak hidroterapi, duyu bütünleme çalışmaları, ortopedik cihaz kullanımı ve gerektiğinde ergoterapi gibi yöntemler de fizyoterapi programına eklenebilir. Tüm bu uygulamaların amacı; bebeğin bağımsız hareket yeteneğini artırmak, yaşamını kolaylaştırmak ve sosyal gelişimine destek olmaktır.
Kalıtsal hastalıklar bebeklerde erken yaşta ciddi sorunlara yol açabilse de, fizik tedavi ve rehabilitasyon sayesinde bu etkiler önemli ölçüde azaltılabilir. Erken tanı, düzenli takip ve bireye özel uygulamalarla bebeklerin hem fiziksel gelişimi hem de genel yaşam kalitesi olumlu yönde etkilenir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon; yalnızca kasları değil, bir bebeğin hayatını ve geleceğini güçlendiren çok yönlü bir destektir.
