Kafes Kuşlarında Bitlenme
Evde beslediğimiz kuşlar dâhil olmak üzere tüm kuşlarda bit ve pire gibi dış parazitlerle karşılaşılması mümkündür. Bu durum tedavi edilmediği sürece hayvanlarda ciddi sağlık problemlerine yol açabilmektedir. Mevcut durum hayvan sağlığından öte insan sağlığını da etkileyebilecek düzeylere varabilmektedir.
Kuşların tüylerinde yaşayabilen birçok bit türü vardır. Bu bit türlerinin bazıları yalnızca güçlü lenslere sahip mikroskoplar aracılığı ile görülebilecek kadar küçük olduğu için kuşlarda bit probleminin gözden kaçma ihtimali yüksektir. Bu yüzden kuşlarda aşırı kaşınma gibi davranış değişikliklerinin takip edilmesi önemlidir. Aynı zamanda, bit istilasına uğrayan muhabbet kuşlarının tüylerinde boşluklu bir yapı da oluşabilir. Muhabbet kuşu biti tedavisi sonrası tüyler eski sağlığına kavuşur.
Muhabbet kuşlarında da görülebilen parazitlerin temel olarak 3 ayrı grupta incelenmesi mümkündür. Bu parazit türleri protozoa, helmintler ve ektoparazitler olarak sıralanabilir. Ektoparazit kategorisine dâhil olan bitler konakçılarının deri ve/veya kıl köklerine yapışarak varlıklarını ve gelişimlerini sürdürürler.
Kafes kuşlarındaki bitler, kendisine bir konak bulduğu zaman o konakta 2-3 ay boyunca yaşayabilir. Özellikle birbirine yakın olan birden çok kuşun bulunduğu ortamlarda kolaylıkla bir kuştan diğerine geçebilen bitler, kendilerine bir konak bulamadıklarında birkaç günden fazla hayatta kalamazlar. Bit oluşumu ile ilgili bilinmesi gereken önemli unsurlardan biri bitlerin çok hızlı bir şekilde çoğalabildiğidir. Bitler az önce de belirtildiği gibi 2-3 ay boyunca yaşarlar ve bu süreçte genellikle tüylerin şaftına yumurtalarını bırakırlar. Yumurtalarsa 2-3 gün içerisinde bitlere dönüşür.
Bitlenmiş kuşların rahatsızlık içinde oldukları çok kolay bir biçimde dış bakıdan anlaşılabilmektedir. Hem davranışsal hem de fiziksel olarak bizlere mutlaka bir sorun olduğunun sinyalini verirler. Bu durumda aslında tüylerin aralarına bakmak bile sorunu anlamak için yeterli olacaktır. Fakat bitlenme yada paraziter enfestasyon varlığının birçok belirtisi bulunmaktadır.
Bunlara kısaca değinecek olursak;
Sürekli Kaşınma: Kuşların özellikle kanatlarının aralarına, sırt ve boyun bölgesine giren pire ve bitler aşırı derecede kaşınmaya neden olurlar. Bu gibi durumlarda kuşunuz ekstra kaşınma ihtiyacı hissedecektir. Kanatlarını kaldırdığınızda da orada yerleşmiş olan parazitleri rahatlıkla görebilirsiniz.
Tüylerini Gagasıyla Didikleme: Oldukça kaşınan kuşlar kaşınma ihtiyaçlarını bir türlü gideremezler. Çünkü onların elleri yoktur ve ayakları ile kafesin içindeyken destek alırlar. Bu nedenle içeride olan bit ve pireleri bu şekilde ayıklama ihtiyacı hissederler. Gagalarıyla içerideki parazitleri itip temizlenmeye çalışırlar.
Tüylerde Kabarık Duruş: Sürekli olarak gagasıyla tüylerini didikleyen, kafese vücudunu sürten ve silkelenen kuşlar fiziksel görüntülerinde de kabarık bir vücuda ulaşmış olurlar. Aynı zamanda bu görüntü, tüylerin arasında bulunan parazitlerin tüyleri bakımsız göstermesinden de kaynaklıdır.
Kuşun Sürekli Silkelenmesi: İçerideki parazitlerin varlığı yine kuşlarda onlardan kurtulma hissi uyandırır. Bunu gagasıyla yapmakla yetinmeyen kuşunuz mutlaka sık sık silkelenerek onların vücudundan gitmesini isteyecektir.
Vücudunu Kafese Sürtmesi: Vücudu kafese sürtmek tıpkı insanların sırtında ulaşamayacağı bir yer kaşındığında duvar köşesine kaşınmayı gidermek için sürtünmesi gibidir. Oldukça rahatsız olan kuşlar son çare olarak kafesten yardım alırlar.
Hastalığın tedavisine bakacak olursak kafes kuşu biti tedavisinde öncelik kuşun bitlerden ve bit yumurtalarından tamamen arındırılmasıdır. Bazı durumlarda kuşun özel, ek bir bakıma ihtiyaç duyması mümkündür. Ayrıca bitlenen kuşun ve/veya kuşların kafeslerinin temizlenmesi, temas ettikleri yerlerin dezenfekte edilmesi de son derece önemlidir.
Kuşlarının kafesleri dezenfekte edilirken kuşların mümkünse farklı bir kafese konması gerekir. Kafeslerin her bir noktasının iyice dezenfekte edildiğinden mutlaka emin olunmalıdır. Bit ve pire gibi parazitler çok küçük, gözle görmenin her zaman mümkün olmadığı canlılar olduğundan kapsamlı temizlik gerçekleştirilmelidir. PVC gibi plastik parçalardan ve metal kafeslerden bitleri arındırmak genellikle daha zahmetsizdir. Kafesler dezenfekte edilirken sirkeli su kullanılması mümkündür. Bazı durumda bazı kuş sahipleri kuşların kafeslerini ve eşyalarını tamamen değiştirmeyi tercih edebilirler.