Diz kireçlenmesi tedavisinde uzun vadede denenen tüm rehabilitasyon ve tedavi tekniklerinden başarılı sonuç alınamadıysa, başarılı ve güvenilir tedavi yöntemi diz protezi ameliyatıdır. Özellikle son yıllarda kullanılan cerrahi tekniklerdeki gelişmeler, yeni protez tasarımları ve robotik diz protezi gibi yeni nesil teknolojiler ameliyat sonrası hasta memnuniyetini önemli ölçüde arttırmaktadır. Diz protezi ameliyatlarındaki bu gelişmeler sayesinde hastaların hastanede kalış süresi kısalmakta, hastalar daha hızlı ve az ağrılı iyileşme süreci geçirmekte, rehabilitasyon programına olumlu cevap vermektedir.
Günlük hareketlere kademeli olarak dönmek genellikle 6-12 haftalık bir süreç gerektirir. Diz protez ameliyatı sonrası fizik tedavi ve rehabilitasyon; ameliyat sonrası iyileşme sürecini iyi yönetmenize, dizinize güç, hareket ve esneklik kazandırmaya, böylece diz protezinden beklentilerinizi karşılamaya yardımcı olan en önemli faktörlerden biridir. Diz protez ameliyatı sonrası yatağınızda uyandığınız ilk andan itibaren rehabilitasyon süreci başlamaktadır. Hastanede kaldığınız süre boyunca ve eve taburcu olduktan sonra her gün düzenli olarak yapmanız gereken egzersizler olacaktır. Yapılan çalışmalar, ilk 24 saat içinde rehabilitasyona başlamanın ağrı kontrolü sağlayarak erken iyileşmeye katkısı olduğunu göstermiştir. Uygulanan egzersizler, kas esnekliğini ve gücünü artırarak diz protezi sonrası yeni dizinizin ve sağlıklı eklemlerin korunmasına yardımcı olur. Eklemin hareket açıklığında artış sağlar, dolaşımı düzenler ve stresi – kaygıyı azaltır.
Nefes egzersizleri, izometrik egzersiz grupları, pompalama egzersizleri, germe egzersizleri, dizi büküp – itme, kuvvetlendirme egzersizleri, dört yönlü düz bacak kaldırma egzersizleri, denge egzersizleri, otururken ayak altında top yuvarlama egzersizleri gün içinde sık aralıklarla 5 – 10 tekrarlı yapılmalıdır. Merdiven çıkıp inmek özellikle hastaya öğretilmeli, hangi bacağına ne zaman yük vereceği izah edilmelidir. Bu süreçte egzersizden hemen sonra diz ağrısı veya şişlik yaşamanız normaldir. Diz ağrısı nedeniyle egzersiz ve fizik tedavi programınızı yarım bırakmanız iyileşme sürecinizi yavaşlatarak ağrılarınızın artmasına neden olabilir. Ağrılarınız arttığında ise egzersizlere devam etmeniz daha da zorlaşacaktır. Bu olumsuz döngüden kaçınmak için ameliyat sonrası ilk andan itibaren egzersizlere önem vermeniz gerekir. Egzersiz sonrası diz ağrınızı kontrol etmek için doktorunuzun önerdiği ağrı kesici ilaçları kullanabilirsiniz. Bacağınıza soğuk uygulama yaparak da ağrınızı rahatlatabilirsiniz.
Günlük yaşam aktivitelerinize döndükten sonra; koşma, zıplama, hızla yön değiştirilmesi gereken sporlar veya yakın temas içeren yüksek etkili sporlardan (futbol, basketbol gibi) kaçınılması gerekir. Herhangi bir kaza veya düşme de proteze zarar vererek iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir. Uzun süre hareketsiz kalmamaya, düzenli egzersiz ve yürüyüşleri öğretildiği gibi yapmaya özen gösterin. Diz protez ameliyatı sonrası herkesin iyileşme sürecinin farklı olacağı unutulmamalıdır. Genel sağlık durumunuz, tercih edilen ameliyat tekniği, kullanılan protez, ameliyat sonrası yaşam tarzınız, fizik tedavi ve egzersiz takibiniz gibi birçok faktör bu sonuçta etkili olacaktır.
