B vitamini sadece bir vitaminden oluşmayan 8 ayrı vitamin grubundan oluşan suda çözülebilen hücre metabolizması dâhil olmak üzere vücuttaki temel metabolik süreçlerde görev yapan son derece önemli organik bileşiklerdir. Bunun yanında B vitaminleri, vücudun enerji üretimine yardımcı olan ve sinir sistemi, sindirim sistemi, cilt sağlığı ve bağışıklık sistemi gibi birçok önemli işlevi destekleyen besin maddeleridir.
B1 ,B2, B3, B5, B6, B7, B9, B12 olmak üzere 8 farklı alt gruptan oluşan B vitamininin kedilerde en sık olarak eksikliğinden etkilenilen B vitaminleri; B1 ve B12 vitaminleri olarak göze çarpmaktadır.
Tiamin olarak da adlandırılan B1 vitamini, kedilerin karbonhidrat metabolizmasında görev alır. Kedilerde vitamin eksikliği belirtileri kapsamında nörolojik kökenli ciddi semptomlarla karşılaşılması mümkündür. Kedilerin karbonhidratları parçalamasına, işlemesine ve enerjiyi emmesine olanak tanıyan temel bir besin olduğundan, B1 vitamini eksikliğinde fark edeceğiniz ilk belirtiler yeme ve enerji sorunları olacaktır. Karbonhidratlardan gelen enerji aynı zamanda beyin fonksiyonu ve çeşitli nörolojik süreçler için önemli bir yakıt kaynağıdır ve bu bölgelerdeki B1 vitamini veya tiamin eksikliği semptomları, sendrom devam ettikçe şiddetlenerek ilerleyecektir.
B1 vitamini eksikliği belirtileri arasında boynun yere doğru eğilmesi, kendi etrafında daire çizme, göz bebeklerinde büyüme, nöbet geçirme, sersemlik hâli, boyun ve omurganın geri yönlü kavislenmesi, aşırı salya üretimi, iştahta azalma, kusma ve kilo kaybı öne çıkan belirtilerdir. B1 vitamin eksikliğinin nedenlerine baktığımızda ise kullanılan mamalardaki B1 eksikliği, çiğ kedi maması ile beslenmenin yanında özellikle bazı balıklarda bulunan tiaminaz enzimi ağırlıklı diyetlerle beslenme belli başlı nedenlerin başında gelmektedir. Bununla birlikte uzun süre aç kalınması, sık idrara çıkma, sadece protein diyeti ile beslenmenin yanın sıra geçirilen bağırsak operasyonları da B1 vitamin eksikliğine neden olabilmektedir.
Kobalamin olarak bilinen B12 vitamini, kedilerin sağlığı için oldukça önemli vitaminlerden biridir. Kedilerin bağışıklık sistemlerinin, kemik ve nörolojik sağlıklarının desteklenmesi, kırmızı kan hücrelerinin üretilmesi ve DNA sentezinin gerçekleşmesi gibi önemli süreçlerde rol oynayan B12 vitamininin eksikliği hâlinde kedilerde iştahsızlık, kilo kaybı, anemi, sindirim sistemi sorunları ve sinir sistemi bozuklukları gibi olumsuzluklar gündeme gelebilir.
B12 vitamininin en önemli özelliği kedinin bu vitamini mutlak suretle dışarıdan alması gerekliliğidir. Bu vitamin kedi vücudunda üretilmeyip mutlaka dışarıdan besin maddeleri ile alınması gerekmektedir. B12 et, karaciğer, balık ve yumurta gibi hayvansal ürünlerde ve hazır kedi mamalarında bol miktarda bulunmaktadır.
Ancak hasta kediler, mamalarındaki B12’yi yeterince ememeyebilir. Bu vitaminin emilimi, mide, pankreas, ince bağırsak ve karaciğeri içeren karmaşık bir süreçtir, bu nedenle bu organlardan herhangi biri iyi çalışmıyorsa, daha az B12 emilir.
Ayrıca B12 vitamini vücutta sadece sınırlı bir süre kalır. Sağlıklı bir kedide dokular B12’yi ortalama 13 gün tutarken, mide-bağırsak hastalığı veya başka sağlık sorunları olan bir kedide B12 vücutta sadece yaklaşık 5 gün kalabilir. Bu vitaminin rezervleri kedilerde hızla tükenir ve bu da B12 seviyesinin düşmesine neden olur. Kedilerde B12 eksikliği kilo kaybı, uyuşukluk, ishale ve kusmaya neden olmaktadır. Gastrointestinal hastalıklar B12 nin emilimini engellediğinden dolayı bu vitaminin kandaki seviyesi bazen bağırsak sağlığı testi olarak kullanılır. Kedilerde ki düşük bir B12 seviyesi, sağlıksız bir bağırsağa işaret edebilir.
Kedilerde hem B1 hem de B12 vitaminlerinin eksikliği derialtı uygulanan özel preparatlar ile oldukça kolay bir şekilde tedavi edilmektedir. Bu vitamin eksikliklerinde ağız yoluyla alınan takviyelerin pek fazla işe yaramadığını derialtı enjeksiyon uygulamaları ile çok daha güzel sonuçların alındığını rahatlıkla söyleyebiliriz.
Sonuç olarak kedilerin sağlıklarının korunması için dengeli beslenmeleri gerekir. Vitaminler, kediler için de önemli organik bileşiklerdir. Kedilerde vitamin eksikliklerinin belirtilerinin erken dönemde fark edilmesi ve gerekli tedavi süreçlerinin devreye sokulması, kedi sağlığının devamlılığının sağlanması açısından oldukça önemli olduğunu unutmamamız gerekmektedir.
