Kedilerde kan basıncının sürekli yüksek olması kedinin sağlığı ile ilgili ciddi problemler oluşturabilecek bir durumdur. İkincil bir rahatsızlığa bağlı olarak ortaya çıkan bu durum genellikle kronik hastalıkların varlığında ön plana çıkmaktadır.
Yüksek tansiyon tanısı konan hastaların yaklaşık olarak %60'ında kronik böbrek hastalığı bulunmaktadır. Hipertiroid ya da diğer rahatsızlıklara sahip olan yaşlı kedilerin yaklaşık %20'sinde de yüksek tansiyon görülmektedir. Hiperaldosteronizm, Cushing sendromu ya da feokromositoma gibi nadir görülen hastalıklar da kedilerde yüksek tansiyon sebepleri arasında yer almaktadır. Ancak bir nedene bağlı olmandan birincil hipertansiyon da kedilerde görülebilir.
İnsanlarda tansiyon sistolik basınç/diyastolik basınç olarak hesaplanırken kedilerde bu durum yalnızca sistolik basınç olarak hesaplanmaktadır. Normal değeri 160 mm Hg olarak kabul edilirken bunun üzerindeki değerler de hipertansiyon olarak kabul edilmektedir.
Birçok meslektaşın göz ardı ettiği tansiyon değerlerinin takibi genellikle Doppler tekniği ve osilometrik teknik olmak üzere iki yoldan ölçülmektedir. Doppler tekniği ile kan basıncı, ekstremiteler veya kuyruktaki büyük arterlerden birinin üzerine küçük bir ultrason probu yerleştirerek ölçülür. Proba bağlı bir amplifikatör, her nabız atışı için duyulabilir sesler üretir. Probun proksimaline tansiyon aletinin kafı yerleştirilir ve kaf damardan, nabız sesleri duyulamayana kadar şişirilir. Daha sonra manşetin içindeki havanın yavaşça dışarı çıkması sağlanır. Nabzın kalıcı güçlü olarak saptandığı basınç değeri sistolik arter kan basıncıdır.
Osilometrik teknikle yapılan ölçümlerde , arter çapı değiştikçe basınç salınımlarını tespit etmek için bir kan basıncı kafı kullanır. Sistolik arter kan basıncı, salınımların amplitüdü aniden arttığında belirlenir. Şu anda mevcut olan teknoloji ile kan basıncı değerleri doğru olarak ölçülebilmektedir.
Teşhis ve tedavisinde geç kalınan hipertansiyon vakalarında başta gözler, kalp ve böbrekler olmak üzere çok çeşitli organ ve dokulara ciddi hasarlar verir. Gözde retinanın kısmen veya tamamen ayrılmasıyla beraber ani körlük şekillenebilir. Hipertansiyonlu kedilerde kalp daha fazla kan pompalamak ve dolayısıyla daha fazla çalışmak zorundadır. Bu duruma kalp kası uyum gösteremez ve giderek kassel yapı incelir ve sonunda konjestif kalp yetmezliği gelişir. Böbrekler de yüksek tansiyondan kaynaklanan hasara karşı hassastır. Kontrol altına alınmamış hipertansiyonu olan kedilerde böbrek hastalıkları daha hızlı ilerler.
Bununla birlikte hipertansiyona sahip kedilerin %15 ile %40'ında nörolojik değişiklikler meydana gelmektedir. Bu belirtiler arasında denge kaybı, nöbet geçirme, huy değişikliği, saldırganlık ve uzuvlarda güçsüzlük gibi ciddi belirtiler yer almaktadır. Özellikle kan basıncının çok hızlı bir şekilde yükseldiği durumlar da nörolojik değişikliklere daha sık rastlanmaktadır. Hastalığın erken evrelerinde kan basıncının düşürülmesi ile meydana gelen nörolojik değişiklikler ortadan kalkabilmektedir.
Hipertansiyonun erken teşhis ve tedavisi önemlidir. Hipertansiyonla beraber seyreden sekonder kardiyak değişiklikler kedilerde yaygındır, ancak yüksek kan basıncı erken dönemde fark edilip kontrol altına alındığında hasar geri dönüşümlü olabilir. Hipertansiyondan kaynaklanan görme kayıpları ise nadiren geri döner. Böbrek yetmezliği ilerleyici bir hastalıktır ve hipertansiyonu kontrol etmek böbrek hastalıklarının tedavisinin önemli bir parçasıdır.
Kedilerde hipertansiyon tedavisinin birincil hedefi organ hasarını düşürmektir. Tedavi genellikle ilaç kullanımını ve düzenli olarak takibi gerektirir. Böbrek rahatsızlığı ya da hipertroid gibi rahatsızlıklar sonucu ortaya çıkan tansiyon rahatsızlıklarında ise birincil hastalığın tedavisi sağlanır. Tedavide sık olarak kalsiyum kanal blokeri ilaçları tercih edilmektedir. Bu ilaçlar her gün düzenli bir şekilde kullanılmalıdır. Bazı durumlarda kulaktan deri altı preparatlar da verilebilmektedir ancak bu yöntem ilaç kullanımı kadar güvenilir olmayabilmektedir.
