Evlerde sıkça bulunan ecza dolapları, sağlık sorunlarında ilk başvurulan yerlerden biri. Ancak birçok kişi, bu dolapları düzenli olarak kontrol etmediği için son kullanma tarihi geçmiş, etkisini yitirmiş veya yasaklanmış ilaçları farkında olmadan muhafaza ediyor. Uzmanlar, özellikle son yıllarda bazı ilaçların Sağlık Bakanlığı tarafından kullanımının yasaklandığını ve bu ilaçların evlerde hala bulunabileceğini belirterek vatandaşları uyarıyor.
Son Kullanma Tarihi Geçmiş İlaçlar Tehlike Saçıyor
Evlerdeki ecza dolaplarında yıllardır duran ilaçlar, sağlığı ciddi şekilde tehdit edebilir. Son kullanma tarihi geçmiş ilaçlar, kimyasal yapısını kaybederek etkisiz hale gelebilir veya toksik maddelere dönüşebilir. Özellikle antibiyotikler, ağrı kesiciler ve öksürük şurupları gibi ürünler, uzun süre beklediğinde zararlı bileşenler oluşturabiliyor.
Yasaklanan İlaçlar Hala Evlerde Olabilir
Sağlık Bakanlığı, zaman zaman yan etkileri veya etken maddeleri nedeniyle bazı ilaçların satışını durdurabiliyor. Ancak bu ilaçlar geçmişte reçete edilmiş ve evlerde unutulmuş olabiliyor. Örneğin;
Ranitidin içeren mide ilaçları (Zantac vb.),
Metamizol sodyum içeren bazı ağrı kesiciler,
Fenilpropanolamin içeren soğuk algınlığı ilaçları,
yıllar önce piyasadan çekilmesine rağmen hala bazı ev dolaplarında bulunabiliyor.
Uzman eczacı Selin Aydın, konuyla ilgili şu uyarıda bulunuyor:
“Vatandaşlarımız reçeteli ya da reçetesiz aldıkları ilaçların son kullanma tarihini mutlaka kontrol etmeli. Ayrıca, eğer bir ilacın Sağlık Bakanlığı tarafından yasaklandığı veya piyasadan çekildiği duyurulduysa, bu ürünleri kesinlikle kullanmamalı ve güvenli şekilde imha etmelidir.”
Çocuklar İçin Risk Daha Büyük
Evde düzensiz şekilde tutulan ilaçlar, özellikle küçük çocuklar için büyük tehlike oluşturuyor. Renkli kapsüller, şuruplar veya pastiller çocukların ilgisini çekebiliyor. Bu nedenle ecza dolaplarının çocukların ulaşamayacağı, serin ve kuru bir alanda bulundurulması gerekiyor.
Uzmanlar ayrıca, ilaçların banyo gibi nemli ortamlarda saklanmaması gerektiğini vurguluyor. Çünkü yüksek nem, ilaçların yapısını bozarak etkinliğini azaltabiliyor. İlaç kutularının üzerinde yer alan “25 derecenin altında muhafaza ediniz” ibaresine mutlaka dikkat edilmeli.
Ecza Dolabı Nasıl Düzenlenmeli?
Evdeki ilaç dolabını düzenlemek, sanıldığı kadar zor değil. İşte eczacıların önerdiği adımlar:
Tarih kontrolü yapın:
Tüm ilaçların son kullanma tarihlerini tek tek kontrol edin. Tarihi geçmiş ürünleri ayırın.Etiketleri okuyun:
Açılmış ama etiketi silinmiş veya içeriği belirsiz ilaçları kesinlikle saklamayın.Küçük çocuklara özel ilaçları ayrı tutun:
Çocuk şurupları ve fitiller, yetişkin ilaçlarıyla karıştırılmamalıdır.İlaçları orijinal ambalajında saklayın:
Prospektüslerin kaybolmaması için kutular atılmamalı. Kullanım talimatlarına her zaman yeniden göz atılabilmeli.Güvenli imha yapın:
Kullanılmayan veya tarihi geçmiş ilaçları çöpe atmak yerine eczanelerdeki toplama noktalarına teslim edin.
Balıkesir’de Eczanelerde Atık İlaç Kutuları
Balıkesir genelinde birçok eczanede, kullanılmayan ilaçların güvenle toplanması amacıyla “Atık İlaç Kutusu” uygulaması bulunuyor. Vatandaşlar, son kullanma tarihi geçen ya da kullanılmayan ilaçlarını bu kutulara teslim ederek hem çevreye hem de toplumsal sağlığa katkıda bulunabiliyor.
Balıkesir Eczacı Odası yetkilileri, her yıl tonlarca atık ilacın çevreye zarar verdiğini belirterek şu çağrıyı yaptı:
“İlaçları lavaboya dökmek ya da çöpe atmak, hem su kaynaklarını hem de toprağı kirletiyor. Vatandaşlarımız bu konuda duyarlı olmalı, atık ilaçlarını eczanelere getirmelidir.”
Unutmayın: Tedbir Küçük, Etkisi Büyük
Evdeki ecza dolabını birkaç ayda bir kontrol etmek, olası sağlık risklerini önlemenin en kolay yollarından biri. Tarihi geçmiş ya da yasaklanmış bir ilacın yanlışlıkla kullanılması, ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Bu nedenle her birey, kendi ilaç dolabından sorumlu olmalı ve düzenli kontrol alışkanlığı kazanmalı.
Unutmayın, sağlık yalnızca doğru ilaçla değil, doğru saklama ve bilinçli kullanım alışkanlıklarıyla korunur.
