Öncelikle empatinin geçmişine bir göz atalım. Empati kavramı 1897'de Alman filozof ve estetikçi olan LİPPS tarafından psikoloji literatürüne dahil olmuştur. Kişinin kendini nesneye yansıtması ve özdeşim kurması olarak tanımlanır.
Empati içerisinde öğüt ya da yargı barındırmaz bu yüzden de çatışmaya neden olmaz.Empati aynalama,psikolojik oksijen vermedir."Benim yerime koy kendini" diye başlayan cümlelerin devamı "Seni anlıyorum , ben olsaydım..." olarak devam eder genellikle. Bunun bir empati cümlesi olduğunu düşünüyorsanız yanılıyorsunuz.Bu bir yargı,öğüt verme cümlesi başlangıcıdır. Şimdi bu durum biraz daha somut olsun.Farz edin ki çocuğunuz okuldan sıkıldığını ders çalışmaktan yorulduğunu ve kendine zaman ayırmak istediğini sizinle paylaştı.
Sizin söyleyeceğiniz ilk şey ne olur ?
A ) Planlı çalışırsan her şeye zaman kalır.
B ) Tek sen yorulmuyorsun.
C ) Zamanında bende yoruldum ama çalıştım.Hala daha çalışıyorum ve bende kendime zaman ayırmak istiyorum.
D ) Senden sadece ders çalışmanı bekliyorum.Başka bir şey istemiyorum.
E ) Boşver,zamanla yoluna koyarsın,hadi yemek yiyelim şimdi.
Eğer siz yukarıdaki cümlelerle hareket ediyorsanız muhtemelendir ki çocuğunuzdan duyacağınız, "Beni anlamıyorsunuz!''cümlesidir.
Peki çocuğunuz ne hissetti ve neden anlaşılmadığını düşünüyor?
Örneklemdeki cümleler teselli, öğüt, eleştiri ve ebeveynin kendine odaklanma cümleleridir. Çocuk bunların karşında savunmaya geçe ya da kavgacı bir tavır sergiler. Anne-babaya kızar , kendini yetersiz hisseder , olduğu gibi kabul görmediğini düşüncesi ağır basar. Bu durum sadece ebeveyn ve çocuk için değil iletişim halinde olunan her birey için geçerli. Empatinin içinde olduğu iletişim sağlıklı olandır.
Empati için, sağlıklı iletişim için ne yapılmalı ?
1) Soru sorun: ''Neden", "Niçin" soru kalıplarını bir kenara bırakın. Bunların yerine "Nasıl", "Ne" sorusunu koyun. "Neden yorgun hissediyorsun" değil "Sana yorgun hissettiren ne?"
2) Oksijen verin: Söyleneni aynalayın. Okuldan sıkıldığını, kendine zaman ayırmak istediğini dile getiren çocuğunuza "Engellenmiş ve okulun sana yararı olmadığını mı düşüyorsun?" Bu cevap çocuğunuzu durup düşünmeye iter ve onu fark ettiğiniz ve düşüncelerinin önemli olduğunu hissettirir.
Eğitimde de ilk adım empati daha sonra ise başarı merdivenlerini tek tek çıkmaktır.Doğru soruyu soran profesyoneller doğru dinleyicilerdir bununla birlikte de çocuğunuzun özgüveni ve başarısını daha ileri taşıyanlardır.
