Diz eklemi, vücudun en uzun kemikleri arasında yer alması (uzun kaldıraç kollarının olması), vücut ağırlığını taşıması, büyük kuvvetlerin etkisi altında olması nedeniyle en fazla zarar gören yapılardandır. Bu yapı menteşe tipi eklem ve gliding tipi eklem yapısına sahiptir. Eklem tipine uygun seçilen yardımcı cihazların amaçları belirlenip, hasta ve hastalık özelliklerine göre planlanmalıdır.
Diz ortezlerinin kullanım amaçları; diz eklemini korumak, stabilizasyonu sağlamak, ligament yapılarını desteklemek, hareket limitasyonunu önlemek, deformiteleri önlemektir. Ortezin süspansiyonunda zorluk yaşanabilir. Önleyici olması, fonksiyonel olması, rehabilitif ve anatomik dizilimin sağlanması, ağrının azaltılması, rekreasyonel ve fonksiyonel aktivite düzeylerinin geliştirilmesi, kalıcı ve sekonder deformite gelişiminin engellenmesi genel prensiplerdendir.
Eklem yüzü şekillerinin, eklem hareketine etkileri şu şekilde sıralanabilir; femur ve tibia (diz eklem kemikleri) kondilerinin farklı büyüklükteki eklem yüzleri, medial ve lateral (iç ve dış yan) femur kondillerinin farklı büyüklükte olması, bütün eklem yüzlerindeki anteriordan posteriora (önden arkaya) olan eğrilik derecesinin faklı olması dizin bükülme ve kitlenme (fleksion-ekstansion) açısında meydana gelen üç boyutlu kompleks hareketi açıklar.
Dizin fonksiyonel hareketleri ortalama; yürümede 65-75°, merdiven inip-çıkmada 90-110°, sandalyeden kalkmada 90°, banyo küvetine girmede 130°, squatta(çömelme,bağdaş kurma) 165° dir. Mobilite ve stabilite sırasında stresleri azaltmak ve eklem uyumunu sağlamak için yardımcı eklem yapılarına ihtiyaç vardır.
Diz eklem kapsülü vücuttaki en büyük eklem kapsülüdür. Diz fleksiyonda iken çevre pasif yapılar gevşektir ve tibianın bir miktar öne-arkaya hareket etmesine olanak sağlar. Çapraz bağlardan, ön çapraz bağ (AKL) tibianın anteriora( öne) translasyonunu, arka çapraz bağ (PKL) tibianın posteriora (arkaya) translasyonunu ve dizin aşırı bükülmesini önler. Tibiofemoral aksiyal rotasyonu (dönmeyi) limitler. Birçok hastada sıklıkla karşılaştığımız ön çapraz bağ yırtıklarında, dizde hiperekstansiyon (geriye kaçış) meydana gelir.
Dizin normal duruşu kalça, ayak bileği ve ayağın normal duruşuna bağlıdır. Bağ yaralanmaları (opere, nonopere), menisküs yaralanmaları (menisküs tamirleri), kıkırdak yaralanmaları, total diz protezi uygulamaları, patellofemoralağrı sendromu, patellar tendinitis gibi rahatsızlıklarla ortezlemeye ihtiyaç duyulur.
1981’ de American Academy of Orthopaedic Surgeons ortezlerin fonksiyonlarına göre bir sınıflama sistemi oluşturmuşlardır. Bunlar; koruyucu diz ortezleri, rehabilitasyon ortezleri,
fonksiyonel diz ortezleri, koruyucu diz ortezleri olarak sınıflandırılır. Bu sınıflama; yüksek riskli aktivitelerde diz yaralanmalarını önlemek veya yaralanma ciddiyetini azaltmak için dizayn edilmişlerdir. Genellikle medial(iç yan) yapıları lateral(dış yan) streslere karşı koruyacak şekilde yapılmışlardır. Temaslı ve temassız streslerin oluşturduğu sakatlayıcı yüklenmelere karşı dizi desteklemelidir. Anormal fonksiyonları önlemelidir. Alt ekstremitenin başka bir bölgesinde yaralanmaya neden olmamalıdır. Değişik anatomik büyüklüklere ve ebatlara adapte edilebilmelidir. Ekonomik ve dayanıklı olmalıdır. Hasta sağlığına en uygun ve kullanım kolaylığı maksimumda olan cihazlar; protez ve ortez uzmanları tarafından yapılıp, fizyoterapist tarafından hastaya kullandırılmalıdır.
